Agnieszka Kapuściarek
Prezentacja książki o życiu i twórczości Hermanna Stehra
W środę 28 października 2009 germanista wrocławski Wojciech Kunicki z Geraldem Diesenerem, kierownikiem wydawnictwa Leipziger Universitätsverlag, zaprezentował w Centrum Studiów Niemieckich i Europejskich im. W. Brandta Uniwersytetu Wrocławskiego tom zbiorowy: „a lęk mój w gniew się potęguje”..
Studia o życiu i twórczości Hermanna Stehra (1864-1940). Książka jest 2-gim tomem większego projektu pt. „Schlesische Grenzgänger” w którym opisywane są portrety ważnychpisarzy niemieckich pochodzących z Dolnego Śląska. 1. tom tej serii był poświęcony życiu Josepha von Eichendorffa, znanym poetą niemieckim epoki romantyzmu.
Hermann Stehr, niemiecki prozaik, poeta i eseista urodził się 16. 2. 1964 w Bystrzycy Kłodzkiej (Habelschwerdt). Syn rymarza, młodość spędził w biedzie. Uczęszczał do seminariów nauczycielskich w Lądku i Bystrzycy. Jako nauczyciel był często karnie przenoszony do licznych miejscowości w dawnym Hrabstwie Kłodzkim za nieortodoksyjne publikacje o treści religijnej. Od 1915 roku tworzył w Cieplicach, od 1926 w Szklarskiej Porębie. W III Rzeszy był fetowany jako „piewca duszy niemieckiej”. Był przyjacielem Gerharta Hauptmanna i Walthera Rathenaura, miał entuzjastycznych wielbicieli w osobach tak znanych pisarzy jak Arnol Zweig, Leopold Ziegler, Hugo von Hofmannsthal, Martin Buber i noblista Knut Hamsun. Początki twórczości Stehra związane są z naturalizmem. Debiutuje w znanym niemieckim wydawnictwie S. Fischera, wydając dwa opowiadania Der Graveur i Meike der Teufel. Już w tychopowiadaniach dał się poznać jako znakomity obserwator rzeczywistości, zwłaszcza biednych ludzi. Najbardziej znaczące dzieła pochodzą z wczesnego okresu jego twórczości.
Będąc nauczycielem w Paszkowie (Pohldorf) miał napisać w ciągu jednego roku 1898 trzy powieści, które ukazywały się w następnych latach: Leonore Griebel (1900), Der begrabene Gott (1905), oraz Drei Naechte (1909).W 1915 kupił dom w Cieplicach Śląskich (Mandelhaus). W latach 1911-18 powstało najbardziej znane ówcześnie dzieło Stehra, powieść Der Heiligenhof (1918). Pisarz był bardzo skłócony ze Sląskiem, a zwłaszcza z rodzinnym miastem. Dopiero w 1924 udało się Ance Wittig (żonie pisarza Josefa Wittiga i córce burmistrza Bystrzycy Kłodzkiej) pogodzić Stehra z Bystrzycą. W 1924, z okazji 60 rocznicy urodzin, przyjmuje honorowe obywatelstwo miasta. Dalsza twórczość Stehra jest raczej oznaką zaniku potężnego pierwotnie talentu. Niespodziewanie dla swoich przyjaciół Stehr odchodzi w dniu 11. września 1940 roku. Zwłoki jego, poświęcone najpierw przez katolickiego księdza na cmentarzu w Szklarskiej Porębie, zostały przewiezione do Bystrzycy i złożone w specjalnie przygotowanym grobie na Górze Parkowej (Floriansberg).
Prezentacja książki Prof. Kunickiego cieszyła się dużym zainteresowaniem. 29.10.2009 r. Prof. Kunicki zaprezentował tom w Bibliotece Publicznej w Bystrzycy Kłodzkiej.Planowane jest także wydanie broszury informacyjnej ( 100 str.) o Stehrze dla miasta Bystrzycy.
Niemcu wybrali! Analiza wyborów do Bundestagu_dyskusja panelowa
Dnia 28 września CSNE wraz z Fundacja Konrada Adenauera zorganizowało dyskusję panelową w Warszawie na temat „Niemcu wybrali! Analiza wyborów do Bundestagu”.
Uczestnikami panelu byli dr Gerhard Gnauck, korespondent dziennika „Die Welt“, prof. Ireneusz Karolewski, kierownik Katedry Nauk Społecznych CSNE, prof. Werner Patzelt, dyrektor Instytutu Nauk Politycznych, Uniwersytet Techniczny w Dreźnie, Stephan Raabe, dyrektor Fundacji Konrada Adenauera w Polsce oraz Piotr Semka, publicysta „Rzeczpospolitej”. Dyskusję moderował Andrzej Godlewski, kierownik Działu Kraj i Opinie dziennika "Polska. The Times”.
Historia kina niemieckiego_filmy Rainera Wernera Fassbindera, Wima Wendersa i Wernera Herzoga
Dnia 23 lutego, wyjątkowo we wtorek, odbył się kolejny wykład z cyklu spotkań poświęconych historii kina niemieckiego, prowadzonych przez prof. Andrzeja Gwoździa. Omówione zostały dokonania kinematografii zachodnioniemieckiej po Manifeście z Oberhausen (1962), który był tematem poprzedniego wykładu. Przedmiot dyskusji stanowiły głównie filmy Rainera Wernera Fassbindera, Wima Wendersa i Wernera Herzoga. Andrzej Gwóźdź przedstawił charakterystyczne dla każdego z osobna twórcy sposoby, w jaki tzw. nowe kino niemieckie łamało przyjęte w sztuce kinematografii konwencje. W trakcie wykładu posługiwał się fragmentami filmów, które zaprezentował publiczności: „Pożegnanie z dniem wczorajszym” Alexandra Klugego (1968), „Dzieciorób” Fassbindera (1969), „Dziki jeździec Sp. z. o. o.” Franza-Josefa Spiekera (1967) oraz „Nawet karły były kiedyś małe” Herzoga (1970).
Drugi wykład prof. Andrzeja Gwoździa odbył się 30 listopada 2009 r. w CSNE o godz. 16:00. Tematem wykładubyło formowanie się kina NRD i poetyki NRD-owskiego socrealizmu (filmy: "Poddany", reż. W. Staudte, 1951) na tle warunków polityczno-społecznych oraz zachodnioniemiecki Heimatfilm - problemy gatunku ("Schwarzwaldmaedel" ["Dziewczyna ze Szwarcwaldu"], reż. H. Deppe, 1950; "Grün ist die Heide" ["Zielone jest wrzosowisko"], reż. H. Deppe, 1951; Die Fischerin vom Bodensee", ["Rybaczka z Jeziora Bodeńskiego"] reż. H. Reinl,1956);
Wykład prof. J.Kocki
Dnia 5 października 2009 r. o godz. 18:00 w Oratorium Marianum Uniwersytetu Wrocławskiego odbył się wykład prof. Jürgena Kocki pt. „Rok 1989 – transnarodowa rewolucja i jej następstwa”.Wykład jest częścią cyklu Willy Brandt Lecture, dorocznych wykładów upamiętniających rocznicę śmierci Willy'ego Brandta. Organizatorami wykładu było Centrum Studiów Niemieckich i Europejskich im. W. Brandta oraz Fundacja Friedricha Eberta Oddział w Warszawie
.
Prof. J. Kocka jest znanym historykiem, socjologiem, politologiem i filozofem. Jego zainteresowania
naukowe obejmują historię robotników i pracy, historię obywatelstwa europejskiego, historię
społeczną NRD oraz teoretyczne rozprawy o historii społecznej i porównawczej. Jest laureatem
nagrody Gottfrieda Wilhelma Leibniza oraz Nagrody dla Historyków miasta Bochum. Został
oznaczony Federalnym Krzyżem Zasłużonych. Otrzymał tytuł Doktora Honoris Causa
uniwersytetów w Rotterdamie, Moskwie, Turynie i Uppsali. Jest członkiem Amerykańskiej
Akademii Sztuki i Nauki. W języku polskim ukazały się jego dwie pozycje: „O historii
społecznej Niemiec” (1997) oraz „SONDERWEG. Spory o ‘niemiecką drogę odrębną’” (2008).
W wykładzie w Oratorium Marianum prof. J. Kocka przedstawił tło przełomu 1989 roku.
Poza narodowymi aspektami upadku komunizmu w poszczególnych krajach Europy
Środkowo-Wschodniej omówił wspólne podłoże zmian, powiązania pomiędzy
ruchami wolnościowymi w poszczególnych krajach i ich wzajemne oddziaływanie. Pokreślił
pokojowy charakter przemian, które miały wpływ na życie polityczne, ale także gospodarcze
Centralnej i Wschodniej Europy. Profesor Kocka zwrócił uwagę na fakt, że robotnicy, którzy
byli oddolnymi inicjatorami przemian, ponieśli największą cenę wśród wszystkich klas
społecznych. Zaprezentował też szerszą perspektywę przemian 1989 roku. Rozpad Związku
Radzieckiego zmienił równowagę w światowej polityce, przemiany ustrojowe pozwoliły na
rozszerzenie Unii Europejskiej.
Po wykładzie miała miejsce ciekawa dyskusja z udziałem prelegenta oraz publiczności.