WBZ

*Deutsche Fassung

IV Zjazd Niemcoznawców

(Wrocław, 19-21 października 2022)

„Niemcy patrzą na Wschód”

Jeszcze do niedawna zaproponowanie takiego tematu przewodniego dla konferencji naukowej wydawałoby się mało interesujące. Niemcy i ich stosunek do Europy Wschodniej już od wielu dekad analizowano z punktu widzenia różnych dyscyplin. Zwracano po wielokroć uwagę na historyczne związki między imperialnymi celami, a ich zbrodniczą realizacją podczas drugiej wojny światowej. 

Niesprowokowana agresja rosyjska na Ukrainę zmieniła jednak ugruntowany sposób rozważania kwestii wschodnioeuropejskich, w którym na plan pierwszy wysuwała się niemiecka wina. Po raz pierwszy od wielu dziesięcioleci Berlin został zmuszony do przedefiniowania swego stosunku do Europy Wschodniej, zwłaszcza do Moskwy i Kijowa. Mniej myśleć o przeszłości i relacjach z Rosją, a bardziej zaangażować się w otwarcie szans dla pokojowej i demokratycznej przyszłości Ukrainy. Wprawdzie zapowiadany „przełom” w tym zakresie jeszcze w pełni nie nastąpił, jednak trwająca w Niemczech od końca lutego bieżącego roku dyskusja pokazuje ewolucję stanowisk i może być zapowiedzią zmiany w różnych kierunkach.

Tegoroczny Zjazd Niemcoznawców widzimy jako jedno z wielu pól debaty o wyzwaniach, jakie pojawiły się w relacjach między Niemcami, a ich sąsiadami i partnerami na wschodzie. Zjazd jest cyklicznym spotkaniem naukowym, otwartym także na różne działania popularyzujące, organizowanym przez Centrum Studiów Niemieckich i Europejskich im. Willy’ego Brandta Uniwersytetu Wrocławskiego. Nasza placówka w tym roku obchodzi 20 lecie swej działalności. Centrum jest wspólną inicjatywą Uniwersytetu Wrocławskiego i Niemieckiej Centrali Wymiany Akademickiej (DAAD). 

W poprzednich edycjach Zjazdu uczestniczyli badacze z Polski, Niemiec i innych krajów o już ustalonej pozycji, jednak zawsze dużą uwagę zwracano na obecność młodych niemcoznawców. Była to okazja do prezentacji bieżących prac, najnowszych publikacji, nawiązania kontaktów i wymiany.

W czasie tegorocznego Zjazdu zaplanowano dyskusje w różnych formatach, panele, prezentacje książek, projekcie filmów. Oficjalne otwarcie Zjazdu poprzedzi wernisaż wystawy prac znanego polskiego grafika i malarza od lat działającego w Niemczech, Wiesława Smętka. 

Wiele paneli będzie podejmować tą problematykę ukraińską i wschodnioeuropejską z punktu widzenia Europy, a przede wszystkim Niemiec. W przypadku Niemiec nie chodzi jedynie o podjęcie refleksji nad dotychczasową polityką wschodnią i poddanie jej krytycznemu oglądowi. Proponowane przed laty podejście „zmiany poprzez handel” okazało się ostatecznie fiaskiem, było realizowane z dużą polityczną naiwnością. Niezależnie od tego przestawienie wektorów w niemieckiej polityce zagranicznej i bezwarunkowe wsparcie dla walczącej Ukrainy nadal budzi kontrowersje, wymaga dalszej pogłębionej dyskusji. 

W czasie Zjazdu będą podejmowane nie tylko problemy bieżące, ale także dyskutowane możliwe scenariusze na przyszłość. Czy Europa poradzi sobie z kolejnym kryzysem? Jak kryzys uchodźcy wpływa na jej kondycję? Czy solidarność europejska w zakresie bezpieczeństwa energetycznego wytrzyma próbę czasu? Jakich odpowiedzi można się spodziewać z Berlina? Czy przeszłość, zwłaszcza II wojna światowa, nadal ma warunkować stosunek Niemców do Rosji?

Dużo miejsca zamierzamy także poświęcić współpracy i wymianie między uczelniami polskimi i niemieckim. Osobny panel zostanie poświęcony wyzwaniom, przed którymi stoi szkolnictwo wyższe  w czasie kryzysu na wschodzie kontynentu (wojna w Ukrainie, problem uchodźczy i inne).

Podczas Zjazdu odbędą się trzy główne wystąpienie i dyskusje. Wykład inauguracyjny wygłosi dr Marek Prawda, w drugim dniu Zjazdu odbędzie się dyskusja panelowa poświęcona polityce wschodniej Niemiec, natomiast w trzecim, ostatnim dniu obrad, przewidziano dyskusję panelową o postrzeganiu Polski przez Niemcy na przestrzeni stuleci. 

W dyskusjach panelowych podjęte będą tematy z zakresu filmoznawstwa, historii, kulturoznawstwa, literatury, politologii, prawa, socjologii i innych. Organizatorzy postanowili przybliżyć główne debaty, jak sprawę obchodzenia się z przeszłością kolonialną, czy temat powojennych reparacji / odszkodowań. Wykaz paneli, prezentacji książek oraz projekcji filmów znajduje się w szczegółowym programie poniżej. 

Biuro organizacyjne Zjazdu:

Centrum Studiów Niemieckich i Europejskich im. Willy’ego Brandta

Uniwersytet Wrocławski

ul. Strażnicza 1–3

PL–50–206 Wrocław

E-Mail: Adres poczty elektronicznej jest chroniony przed robotami spamującymi. W przeglądarce musi być włączona obsługa JavaScript, żeby go zobaczyć.  

Obrady będą się odbywać w trybie stacjonarnym i hybrydowym.

—

Program ramowy:

Niemcy patrzą na Wschód 

Wrocław, 19-21 października 2022

19 października (środa)

godz. 15.00 

/Wieża Matematyczna UWr, Plac Uniwersytecki 1, 50-145 Wrocław

Otwarcie wystawy prac Wiesława Smętka 

pt. „Historia w okładkach. Ilustracje polsko-niemieckie (1992-2022)”

godz. 18.00 

/Aula Leopoldina UWr, Plac Uniwersytecki 1, 50-145 Wrocław

Powitanie

Wykład inauguracyjny 

Dr Marek Prawda

Czy wojna w Ukrainie „uwschodni” Niemcy i Unię Europejską?

Dyskusja

Poczęstunek

Organizatorzy zapewniają tłumaczenie symultaniczne

20 października (czwartek)

godz. 9.00

Panel: Nauka patrzy na Wschód? 

(moderacja: prof. Krzysztof Ruchniewicz)

Organizatorzy zapewniają tłumaczenie symultaniczne 

godz. 10.15

/Instytut Filologii Germańskiej UWr, sala 205, Pl. Nankiera 15 b, 50-140 Wrocław

Panel: Temat wojny w Ukrainie w wierszach austriackiego pisarza Petera Paula Wiplingera oraz prezentacja dwujęzycznego wydania tomu wierszy Petera Paula Wiplingera “Leuchtspuren 1967-2022 / Smugi 1967-2022” (Quaestio, Wrocław 2022), red. Joanna Małgorzata Banachowicz i Edward Białek

(moderacja: dr Joanna Banachowicz)

godz. 11.15

/ CSNE, sala 13, ul. Strażnicza 1-3, 50-206, Wrocław

Panel: Reparacje od Niemiec. Geneza, uwarunkowania polityczno-prawne i aktualne aspekty

(moderacja: prof. Dariusz Wojtaszyn)

/ CSNE, sala 43, ul. Strażnicza 1-3, 50-206, Wrocław

Panel: German colonialism in Africa?

(moderacja: prof. Klaus Bachmann)

godz. 13.00

Przerwa obiadowa

godz. 14.00 

/ CSNE, sala 43, ul. Strażnicza 1-3, 50-206, Wrocław + zoom

Panel hybrydowy: Global perspectives on the war in Ukraine

(moderacja: prof. Aleksandra Maatsch / prof. Soren Brinkmann)

/ Muzeum Pana Tadeusza, Rynek 6, 50-106 Wrocław

Projekcja filmu: "Znowu w Ukrainie. Powrót fotografa Jurija Kosina" (2022) 

(po projekcji rozmowę z reżyserem Andrzejem Klamtem poprowadzi dr Ewa Fiuk)

/ Biuro Saksonii we Wrocławiu, Max Born Forum, Pl. Wolności 4, 50-071 Wrocław

Prezentacja książki Wolfganga Templina, pt. „Revolutionär und Staatsgründer, Józef Piłsudski - eine Biografie"(Rewolucjonista i twórca państwa. Józef Piłsudski - biografia)

moderacja: Joanna Maria Stolarek

godz. 16.00

/ CSNE, sala 13, ul. Strażnicza 1-3, 50-206, Wrocław

Panel: Historia sąsiada - wyzwania dla edukacji szkolnej

(moderacja: Ewa Skrzywanek, WCDN /dr Dominik Pick, CBH /prof. Krzysztof Ruchniewicz, CSNE UWr / prof. Dariusz Wojtaszyn, CSNE UWr)

/ CSNE, sala 43, ul. Strażnicza 1-3, 50-206, Wrocław

Panel: Elity polityczne w Niemczech po 1949 roku

(moderacja: dr Maciej Olejnik)

godz. 18.00 

/ Aula Leopoldina UWr, Plac Uniwersytecki 1, 50-145 Wrocław

Dyskusja panelowa: Polityka wschodnia Niemiec

(moderacja: prof. Marek Zybura)

Organizatorzy zapewniają tłumaczenie symultaniczne

21 października (piątek)

godz. 9.00

/ CSNE, sala 13, ul. Strażnicza 1-3, 50-206, Wrocław

Panel doktorantów (hybrydowy): (De)konstrukcje poniemieckości

(moderacja: dr Anna Kurpiel)

godz. 11.00

/ CSNE, sala 13, ul. Strażnicza 1-3, 50-206, Wrocław

Panel: Poniemieckość. Narracje i doświadczenia.

(moderacja: dr Anna Kurpiel, dr Katarzyna Maniak)

/ CSNE, sala 43, ul. Strażnicza 1-3, 50-206, Wrocław + Zoom

Prezentacja książki Josepha Garncarza pt. “Zmienność upodobań. Preferencje filmowe Europejczyków w latach 1896-1939”

(moderacja: prof. Andrzej Gwóźdź)

Organizatorzy zapewniają tłumaczenie symultaniczne 

godz. 13.00

Przerwa obiadowa

godz. 14.00

/ CSNE, sala 13, ul. Strażnicza 1-3, 50-206, Wrocław

Panel: Sport pomiędzy Wschodem i Zachodem

(moderacja: prof. Dariusz Wojtaszyn)

 / CSNE, sala 43, ul. Strażnicza 1-3, 50-206, Wrocław

Panel studencki: Niemcy oczami studentów? Pokazowy wywiad grupowy

(moderacja: Wiktoria Morawska)

/Refektarz, Ossolineum, ul. Szewska 37, 50-139 Wrocław 

Prezentacja książki: Prezentacja pierwszego tomu serii „Polska - Niemcy: wspólna historia” zatytułowanego „Nowi sąsiedzi w środku Europy. Polska i Rzesza w średniowieczu”  autorstwa Norberta Kerskena i Przemysława Wiszewskiego w tłumaczeniu Marka Zybury

(moderacja: prof. Krzysztof Ruchniewicz)

godz. 16.00

/ CSNE, biblioteka, ul. Strażnicza 1-3, 50-206, Wrocław

Panel: Literatura polska w niemieckim eterze 

(moderacja: dr Piotr Przybyła)

/CSNE, sala 13, ul. Strażnicza 1-3, 50-206, Wrocław

Panel: Granica polsko-niemiecka jako przestrzeń współpracy, perspektywa społeczeństw przygranicznych, panel mieszany angielskio-polski

(moderacja: Paweł Kolbusz)

/ Muzeum Pana Tadeusza, Rynek 6, 50-106 Wrocław 

Projekcja filmu: "Klucze" (1973, reż. Egon Günther).

Po seansie dyskusja pt. “Niemieccy filmowcy w drodze do sąsiada” z udziałem prof. Andrzeja Gwoździa i dr Ewy Fiuk.

(moderacja: dr hab. Andrzej Dębski)

godz. 19.00

/CSNE, sala 13, ul. Strażnicza 1-3, 50-206, Wrocław 

Wystąpienie zamykające 

Niemcy patrzą na Polskę: „dziesięć wieków zmagania” czy „dojrzałe sąsiedztwo”? 

(moderacja: dr Piotr Przybyła)

--

• PROGRAM SZCZEGÓŁOWY (.PDF)

--

Zapraszamy do wzięcia udziału w "Spotkaniu otwartym" poświęconym rekrutacji na kierunek studiów magisterskich „Interdyscyplinarnych Studiów Europejskich” (ISE) prowadzonego na Uniwersytecie Wrocławskim przez Wydział Nauk Historycznych i Pedagogicznych oraz Centrum Studiów Niemieckich i Europejskich im. Willy’ego Brandta (CSNE).

Spotkanie odbędzie się 23 września (piątek) 2022 roku w godzinach 16.00-18.00 w formule zdalnej (platforma zoom).

Link do spotkania: 

https://zoom.us/j/96060360306?pwd=WExBc2FyUGlOeHRkRDlvb0VGT3p1UT09

Identyfikator spotkania: 960 6036 0306
Kod dostępu: 267663

Na pytania zainteresowanych będą odpowiadali wykładowcy na kierunku ISE (dr Piotr Przybyła i dr Maciej Olejnik).

• Więcej o kierunku ISE w zakładce dydaktyka -> interdyscyplinarne studia europejskie

• Rekrutacja trwa jeszcze do 27 września, szczegóły pod linkiem -> REKRUTACJA

Zapraszamy!

Burmistrz Kartuz, Muzeum Kaszubskie im. Franciszka Tredera w Kartuzach, Instytut Kaszubski oraz Centrum Studiów Niemieckich i Europejskich im. Willy'ego Brandta Uniwersytetu Wrocławskiego zapraszają w środę, 28 września o godz. 17.00 na debatę naukową pt. "Kaszuby a Dolny Śląsk".

W debacie udział wezmą: prof. dr hab. Małgorzata Ruchniewicz, prof. dr hab. Krzysztof Ruchniewicz, prof. dr hab. Cezary Obracht-Prondzyński oraz dr Tomasz Rembalski.

Organizatorzy debaty przybliżą następujące tematy:
- Kwestie społeczno-ekonomiczne, czyli migracje i ich skutki
- Wrocław jako ośrodek naukowy (uniwersytet, na którym studiowali kluczowi Kaszubi Ceynowa, Karnowski...)
- Wrocławskie środowisko naukowe i badania nad Kaszubami
- Relacje między Kaszubami a innymi grupami, które na Pomorzu znalazły się w wyniku rozstrzygnięć II wojny światowej bądź też w wyniku późniejszych migracji życiowych i zarobkowych
- Kontekst porównawczy - pogranicza kaszubskiego a dolnośląskiego
- Skomplikowane relacje międzyetniczne, międzywyznaniowe, konieczność trudnych wyborów w warunkach zewnętrznej presji

Debata odbędzie się 28 września w Muzeum Kaszubskim w Kartuzach.

źródlo: www.muzeum-kaszubskie.pl

Zapraszamy na dyskusję

Dolny Śląsk w kinie niemym

z udziałem:

Andrzeja Dębskiego (Uniwersytet Wrocławski), Andrzeja Gwoździa (Uniwersytet Śląski), Małgorzaty Urlich-Kornackiej (Filmowy Wrocław)

13 czerwca 1922 roku, godz. 18.00, Zoom

Tematyka dyskusji będzie dotyczyć przeglądu filmowego Dolny Śląsk w kinie niemym.

Dyskusja będzie miała formę webinaru z możliwością aktywnego uczestnictwa publiczności w drugiej części spotkania.

Link: 

https://zoom.us/j/95926766845?pwd=TUhLckxBdUErMEVNZ21lM0NQOERHZz09

Passcode: 747647

Paneliści:

Andrzej Dębski – dr hab., adiunkt w Centrum im. Willy’ego Brandta Uniwersytetu Wrocławskiego. Autor książek Historia kina we Wrocławiu w latach 1896-1918 (2009) i Nowoczesność, rozrywka, propaganda. Historia kina we Wrocławiu w latach 1919-1945 (2019). Redaktor publikacji Na obrzeżach wielkiego miasta. Z dziejów kina na Dolnym Śląsku do 1945 roku (2021) oraz współredaktor tomów poświęconych dziejom kina we Wrocławiu, wrocławskim reżyserom (Stanisław Lenartowicz, Sylwester Chęciński) i antologii na temat wczesnego kina. Organizator i współorganizator przeglądów filmowych poświęconych kinu niemieckiemu i polsko-niemieckim relacjom filmowym.

Andrzej Gwóźdź – profesor w Instytucie Nauk o Kulturze Uniwersytetu Śląskiego. Autor m.in. książek Obok kanonu. Tropami kina niemieckiego (2011), Zaklinanie rzeczywistości. Filmy niemieckie i ich historie 1933-1949 (2018, 2020), Kino na biegunach. Filmy niemieckie i ich historie 1949-1991 (2019). Redaktor kilkudziesięciu antologii i tomów zbiorowych z zakresu teorii mediów, historii myśli filmowej, dziejów kina na Górnym Śląsku i twórczości filmowej, aktualnie przygotowuje do druku tom Bauhausowcy i neoplastycy o filmie i kinie. Artykuły – dokumenty – scenariusze 1922-1936. Inicjator i wiceprezes Polskiego Towarzystwa Badań nad Filmem i Mediami (od 2015 roku).

Małgorzata Urlich-Kornacka – germanistka i slawistka, nauczycielka i lektorka języka niemieckiego (2001-2015), przewodniczka turystyczna po Wrocławiu i Dolnym Śląsku, organizatorka spacerów filmowych po Wrocławiu i okolicach, propagatorka set jettingu. Autorka przewodników po Wrocławiu i Dolnym Śląsku oraz licznych artykułów popularno-naukowych na ten temat. Realizowała m.in. projekty „Wrocław i Dolny Śląsk w kadrze filmowym”, „75/110, czyli 75 lat powojennego Wrocławia i 110 dobrego kina w mieście”, „Zobaczymy się w niedzielę, czyli wrocławski modernizm w kadrze”. Systematycznie publikuje na fejsbukowym profilu Filmowy Wrocław

SERDECZNIE ZAPRASZAMY!

--

--

POBIERZ plakat (.pdf)