WBZ

Z przyjemnością informujemy, że w kwietniu b.r. ukazał się pierwszy tom rocznika Centrum „Annual of European and Global Studies" (AEGS). Wydawcą jest renomowane wydawnictwo Edinburgh Universtity Press, ono też zajmuje się międzynarodową dystrybucją. Rocznik poświęcony jest zagadnieniom interdyscyplinarnym, które łączą socjologię, politologię, filozofię, historię i inne dyscypliny. Rocznik jest międzynarodową wizytówką Centrum, jego jednym z najważniejszych projektów, jak również częścią strategii wzmacniania i rozbudowy obecności i widoczności Centrum w międzynarodowej społeczności.

Rocznik ukazał się dzięki wielkiemu zaangażowaniu i międzynarodowym kontaktom prof. Ireneusza Pawła Karolewskiego, który od początku jest odpowiedzialny za pomysł i realizację tego projektu wydawniczego.

Pierwszy tom poświęcony jest tematowi „Religion and Politics". Jego autorami są znani międzynarodowi badacze z Europy, Azji i USA. Tom spotkał się już z pozytywnym przyjęciem międzynarodowej społeczności naukowej, m.in. Krishan Kumar i Matthias Koenig zezwolili na zamieszczenie na czwartej stronie okładki swych rekomendacji.

Przygotowywane są dwa następne tomy rocznika:

t. 2: 2015: Trajectories of modernity: comparing varieties of modernity in and beyond Europe

t. 3: 2016: Revolutions and Social Transformation

Religion and Politics_okładka

Religion and Politics_spis treści

Religion and Politics_biogramy autorów

Pressemeldung

Manifest für eine europäische Erinnerungskultur

SPERRFRIST: Mittwoch, 16. April, 10 Uhr

Mehr als 100 Politiker, Wissenschaftler und Intellektuelle aus Europa und Nordamerika kritisieren die aktuelle Gedenkpolitik in Europa. „Wer an den Ersten Weltkrieg erinnert, muss über dessen Folgen sprechen!" ist ihr Manifest für eine europäische Erinnerungskultur überschrieben. Das Papier wird am Mittwoch, dem 16. April auf der Webseite http://www.1914-1989-2014.eu/ in sieben Sprachen veröffentlicht. Zu den deutschen Initiatoren zählen die Geschäftsführerin der Bundesstiftung Aufarbeitung, Anna Kaminsky, der Präsident des Volksbund Deutsche Kriegsgräberfürsorge e. V., Markus Meckel, und der Leipziger Osteuropaexperte Stefan Troebst ebenso wie der deutsch-französische Historiker Etienne Francois, der Leiter des Danziger Solidarnosc-Zentrums Basil Kerski, Krzysztof Ruchniewicz, Historiker und Direktor des Willy Brandt-Zentrums für Deutschland- und Europastudien der Universität Wroclaw, und der aus Ungarn stammende Schriftsteller und Publizist György Dalos.

Die Unterzeichner beklagen, dass die Bedeutung der friedlichen Revolutionen gegen den Kommunismus im Jahre 1989 in der westeuropäisch geprägten Erinnerungskultur nicht ausreichend erkannt werde. Erst mit der Überwindung der Diktaturen habe für die ostmitteleuropäischen Staaten das „Zeitalter der Extreme" geendet, das mit dem Ersten Weltkrieg vor 100 Jahren seinen Anfang genommen habe. Die friedlichen Revolutionen des Jahres 1989 müssten europaweit als herausragendes Ereignis der europäischen Freiheitsgeschichte begriffen werden. Aus Sicht der Unterzeichner würden die bisherigen Planungen insbesondere der europäischen Institutionen zur Erinnerung an den 25. Jahrestag der friedlichen Revolutionen deren Bedeutung nicht gerecht werden. Dies sei in einer Zeit, in der die Idee der europäischen Integration angesichts der anhaltenden ökonomischen Schwierigkeiten immer stärker infrage gestellt wird, ein schweres Versäumnis.

Für Presseanfragen stehen zur Verfügung:
Markus Meckel, (v.i.S.d.P.), c/o Volksbund Deutsche Kriegsgräberfürsorge e. V., Hauptstadtbüro, Lützowufer 1, 10785 Berlin, Tel.: +49 30 2309 3650; +49 163 325 41 45; Adres poczty elektronicznej jest chroniony przed robotami spamującymi. W przeglądarce musi być włączona obsługa JavaScript, żeby go zobaczyć.
Anna Kaminsky, Bundesstiftung Aufarbeitung, +49 151 571 35 689
Krzysztof Ruchniewicz, Centrum Studiów Niemieckich i Europejskich im. W. Brandta U. Wr. +48 531531910, Adres poczty elektronicznej jest chroniony przed robotami spamującymi. W przeglądarce musi być włączona obsługa JavaScript, żeby go zobaczyć.

Jak wyglądał Wrocław w 1989 roku? - dzisiaj odbyła się konferencja prasowa, będącą początkiem niezwykłego projektu upamiętniającego rok 1989.

Na konferencji zaprezentowaliśmy szczegóły tej niezwykłej „wyprawy w czasie", projektu prowadzonego solidarnie przez kilka wrocławskich instytucji. Centrum im. Willy'ego Brandta, Miasto Wrocław, Rada Miejska Wrocławia, Instytut Historyczny UWr, Ośrodek Pamięć i Przyszłość, IPN Oddział we Wrocławiu, Dolnośląska Solidarność, Gazeta Wrocławska i Radio Wrocław wspólnie postanowiły zaproponować wrocławianom dwumiesięczną wyprawę w przeszłość.

Inicjatorem i pomysłodawcą przedsięwzięcia jest Centrum im. Willy'ego Brandta.

To unikalny w Polsce projekt, a Wrocław będzie pierwszym miastem, które zabierze swoich obywateli we wspólną podróż w czasie. Efektem dwumiesięcznej pracy kilkudziesięciu osób i mamy nadzieję tysięcy Wrocławian będzie szlak miejsc pamięci. W rocznicę czerwca 1989 planujemy wielkie ogólnowrocławskie świętowanie, a jego podstawą będzie wspólnie stworzona MAPA PAMIĘCI.

Chcemy obudzić wspomnienia mieszkańców Wrocławia z niezwykłego 1989 roku i czerwcowych wyborów. Znajdziemy fotografie z tamtych lat, nagramy wspomnienia i przeszukamy jawne i tajne zapiski. Głosy ówczesnych opozycjonistów, jak i zwykłych mieszkańców miasta są dla nas równie ważne. Chcemy zaprezentować zdjęcia, nagrania i dokumenty z epoki, chcemy wspólnie odtworzyć miejsca i wydarzenia, pragniemy przenieść się 25 lat wstecz, by stworzyć niezwykłą MAPĘ MIEJSC PAMIĘCI.

Po prawej stronie znajdziesz zakładkę z mapą Wrocławia. To na nią chcemy nanieść miejsca pamięci 1989 roku. Tutaj można odnaleźć zdjęcia z epoki, nagrane wspomnienia i relacje opozycjonistów. Chcemy, by i Państwa wspomnienia/wspomnienie się tam znalazło.

To bardzo proste. WEJDŹ NA PORTAL: wroclaw1989.pl, po lewej stronie znajduje się archiwum miejsc i osób, co ułatwi podróż po wspomnieniach innych.  Na mapę można nanieść SWOJE miejsce i o nim OPOWIEDZIEĆ. Możesz też dodać fotografię lub kopię dokumentu. Z tej wirtualnej mapy powstanie mapa realna, może trafi na nią również Twoje miejsce pamięci?

Brewiarz oraz mszał z XV w. wywieziono z Breslau podczas II wojny światowej. Dopiero niedawno odnaleziono je za granicą, gdzie miały trafić na aukcje. Po negocjacjach zostały oddane bibliotece Uniwersytetu Wrocławskiego. Tym i innym związanym z Wrocławiem dziełom sztuki zaginionym lub zagrabionym, a także restytucyjnym doświadczeniom wybranych wrocławskich instytucji kultury poświęcona będzie dyskusja pt. „Przeszłość – Przyszłość".

Organizuje ją Centrum Studiów Niemieckich i Europejskich im. Willy'ego Brandta UWr w środę 23 kwietnia o godzinie 16.00. Wstęp wolny.

Foto: MSZ

Historia odzyskania tzw. mszału magdaleńskiego stanowi przykład jednej z udanych rewindykacji dóbr kultury zaginionych lub zagrabionych w wyniku II wojny światowej. Mszał (datowany na rok 1470) został w połowie XIX wieku przekazany do Biblioteki Miejskiej we Wrocławiu. Źródła historyczne podają, że w obawie przed bombardowaniem został ewakuowany poza Wrocław do pałacu Ramfeld (obecne Ramułtowice) we wrześniu 1943 roku. Tu ślad po nim na wiele lat się zaginął, podobnie jak ślad innych cennych zabytków związanych z Wrocławiem. Został rozpoznany dopiero przez polskich specjalistów po aukcji w jednym z nowojorskich domów aukcyjnych z 4 kwietnia 2009 r. Reklamowany był jako najcenniejszy i zarazem najdroższy zabytek oferowany wówczas do sprzedaży.

Po interwencji Ministerstwa Spraw Zagranicznych i Konsula Generalnego RP rękopis wycofano z aukcji, a po trwających trzy miesiące negocjacjach przekazano go stronie polskiej. 2 grudnia 2009 r. rękopis został uroczyście zwrócony przez Ministra Spraw Zagranicznych Rektorowi Uniwersytetu Wrocławskiego, bowiem nasza Biblioteka Uniwersytecka jest następczynią dawnej Biblioteki Miejskiej. Więcej o wydarzeniu można przeczytać na stronie Biblioteki. W podobny sposób udało się odzyskać dla Biblioteki Uniwersyteckiej brewiarz z XV w. oraz traktat moralno-teologiczny Jacobusa de Theramo – myśliciela, biskupa, legata papieskiego w Polsce, żyjącego na przełomie XIV i XV w.

Odzyskanie zabytkowego mszału wpisuje się w podobne losy rewindykowanych dzieł sztuki. Poświęcona im dyskusja organizowana przez Centrum Studiów Niemieckich i Europejskich im. Willy'ego Brandta UWr (CSNE) podzielona zostanie na dwie części. W pierwszej – zaproszeni goście opowiedzą o restytucyjnych doświadczeniach instytucji, które będą reprezentować. W drugiej części paneliści zastanowią się m.in. nad zjawiskiem powojennej rewindykacji i restytucji dóbr kultury, nad losami zabytków i archiwów wywiezionych z końcem wojny z terenów należących dzisiaj do Polski (m.in. Dolnego Śląska), a także nad casusem kolekcji Corneliusa Gurlitta – zapowiada dr Łukasz Wolak z CSNE. Zaproszeni do dyskusji zostali: dr Janusz Gołaszewski – dyrektor Archiwum Państwowego we Wrocławiu, prof. dr hab. Wojciech Kowalski oraz dr Monika Kuhnke – Ministerstwo Spraw Zagranicznych, dr hab. Piotr Oszczanowski – dyrektor Muzeum Narodowego we Wrocławiu; st. kust. dypl. mgr inż. Grażyna Piotrowicz – dyrektor Biblioteki UWr, Elżbieta Rogowska – naczelnik Wydziału ds. Strat Wojennych Ministerstwa Kultury i Dziedzictwa Narodowego. Dyskusję będzie moderował prof. dr hab. Krzysztof Ruchniewicz – dyrektor CSNE.

Do zaplanowania spotkania skłoniły nas doniesienia medialne dotyczące odnalezienia kolekcji Corneliusa Gurlitta w Monachium oraz dyskusja, która rozwinęła się po eskalacji doniesień prasowych w tej sprawie – odżyły bowiem wtedy reminiscencje powojennych restytucji, a także zagadnienia związane z ewakuacją mienia z terenów należących do Rzeszy. Głos i dyskusja zostały wzmocnione informacjami o kolejnych dobrach kultury zagrabionych podczas II wojny światowej, które w ostatnich miesiącach zostały odzyskane – dodaje dr Wolak.

Spotkanie odbędzie się 23 kwietnia br. (środa) o godzinie 16.00 w Centrum Studiów Niemieckich i Europejskich im. Willy'ego Brandta Uniwersytetu Wrocławskiego (ul. Strażnicza 1-3, sala nr 13). Wstęp wolny. Zapraszamy.

Foto: MSZ

Informujemy, że ukazała się najnowsza publikacja pod redakcją prof. Krzysztofa Ruchniewicza i dr. Dariusza Wojtaszyna „RFN-NRD-PRL. Zbliżenia".
Autorzy tomu, którymi są polscy i niemieccy historycy, literaturoznawcy i kulturoznawcy, podjęli się prezentacji wybranych aspektów relacji Niemieckiej Republiki Demokratycznej z sąsiadami na Wschodzie i na Zachodzie. Przedmiotem analiz jest – obok zagadnień z zakresu wydarzeń politycznych i społeczno-gospodarczych – przede wszystkim problematyka związana z literaturą, filmem i sportem.

Refleksja naukowa nad współczesnymi problemami Niemiec w Polsce trwa od wielu lat. Naszym sąsiadem na Zachodzie interesują się różne ośrodki naukowe. Do dyskusji nad tą problematyką chce się aktywnie włączyć także Centrum Studiów Niemieckich i Europejskich im. Willy'ego Brandta Uniwersytetu Wrocławskiego. W tym celu uruchomiono serię pod nieco prowokacyjnym tytułem: Niemcy (nie) znane? Kolejne tomy serii przygotowane przez wybitnych badaczy problematyki reprezentujących różne dyscypliny nauki mają stanowić zachętę do pogłębionej refleksji, ożywionej dyskusji i przyczynić – takie można mieć życzenie – do spopularyzowania wiedzy o Niemczech w Polsce.

W serii wydawniczej Centrum Willy'ego Brandta „Niemcy (nie)znane" ukazały się dotąd:

• Polityka zagraniczna zjednoczonych Niemiec: kontynuacja czy zmiana, pod red. I.P. Karolewskiego
• Polsko-niemieckie transgranicza – rozmyte konfiguracje tożsamości, pod red. Z. Kurcza i E. Opiłowskiej
• Trudne sąsiedztwo. Z dziejów relacji polsko-niemieckich w XX i początkach XXI wieku, pod red. K. Jedynakiewicz-Mróz
• Na drodze do niemieckiej katastrofy. Twórcy idei, sportowcy, uczeni, policjanci, pod red. W. Stępińskiego i T. Ślepowrońskiego
• Społeczeństwo wielokulturowe w Niemczech, pod red. A. Saksona
• Po dwóch stronach historii. Polsko-niemieckie inicjatywy edukacyjne, pod red. D. Wojtaszyna i T. Strobla
• Monolog, dialog, transfer. Relacje kultury polskiej i niemieckiej, pod red. M. Zielińskiej i M. Zybury