WBZ

Centrum Studiów Niemieckich i Europejskich im. Willy'ego Brandta 

zaprasza na VI wykład z cyklu wykładów im. Norberta Eliasa 

Prof. Jiři  Šubrt wygłosi wykład na temat: 

The Theory of Civilization of Norbert Elias as an Example of Temporalized Sociology

Data: 6 listopada 2013, godz. 17.00-19.00                             

Miejsce: Centrum im. Willy’ego Brandta, ul. Strażnicza 1-3, sala 13

Wykład odbędzie się w jęz. angielskim.

Cykl wykładów im. Norberta Eliasa zosał zainicjowany z okazji jubileuszu 200-lecia utworzenia Uniwersytetu Wrocławskiego przez Centrum Studiów Niemieckich i Europejskich im. Willy’ego Brandta. Ideą tych spotkań jest przybliżenie sylwetek wielkich myślicieli nauk humanistycznych, którzy wywarli znaczący wpływ na międzynarodową socjologię, kulturoznawstwo i nauki historyczne i wywodzili się z kręgu kulturowego Europy Środkowo-Wschodniej. 

Prof. Jiří Šubrt jest Dyrektorem Zakładu Socjologii Historycznej Uniwersytetu Karola w Pradze 

Call for Papers

INTER FINITIMOS. Jahrbuch zur deutsch-polnischen Beziehungsgeschichte 11 (2013)
INTER FINITIMOS. Rocznik historii stosunków polsko-niemieckich 11 (2013)

Temat: Rok 1914, rok 1989, „krótki XX wiek"

1914 i 1989 – kluczowe daty tzw. „krótkiego XX wieku" (Eric Hobsbawm) – zaznaczają długofalowe zmiany w Europie, których przyczyny i skutki są różnie interpretowane. Stanowią one decydujące punkty zwrotne zarówno dla Niemiec i Polski, jak i dla stosunków polsko-niemieckich.
Różne postrzeganie i interpretacja I wojny światowej, której setna rocznica wybuchu przypada w 2014 roku, wynikają nie tylko z historycznego faktu, po której stronie konfliktu stanęły poszczególne europejskie państwa i ich narody.
Dla Polski I wojna światowa stanowi jedno z kluczowych wydarzeń XX wieku. Odzyskanie niepodległości w listopadzie 1918 roku jest głównym pozytywnym elementem w pamięci zbiorowej narodu polskiego. W okopach wojny tysiące Polaków walczyło przeciwko sobie w armiach mocarstw zaborczych: monarchii Habsburgów, Rosji i Rzeszy Niemieckiej. Była to dramatyczna walka bratobójcza. Jednocześnie osłabienie i w ostateczności upadek państw zaborczych stworzyły szansę na odrodzenie się państwa polskiego. Z perspektywy Polaków sytuacja była paradoksalna: wojna jako traumatyczny czas dla ludzkości i równocześnie historyczna szansa dla narodu.

Dla Niemców I wojna światowa oznacza negatywne miejsce pamięci. W bezsensownych walkach w okopach miliony ludzi straciły życie, a nieoczekiwany i szybki upadek Cesarstwa popchnął niemieckie społeczeństwo w głęboki kryzys ekonomiczny i polityczny. Traktat Wersalski i idący z nim parze nowy porządek w Europie Niemcy odczuli jako upokorzenie. Zbiorowa trauma Niemców, ich brak akceptacji dla skutków „Wielkiej Wojny" przygotowały glebę dla politycznego ekstremizmu lat 20. XX wieku, na której mogła się rozwijać polityka rewizjonistyczna. Rozwój ten osiągnął apogeum po wybuchu II wojny światowej.
W przyszłym roku Europa wspominać też będzie antykomunistyczne rewolucje 1989 roku. Dzięki sukcesowi odniesionemu przez NSZZ "Solidarność", ruchy obywatelskie w NRD, Czechosłowacji, Rumunii, Bułgarii i na Węgrzech udało się przezwyciężyć następstwa II wojny światowej i zapoczątkować proces politycznego porządkowania Europy na nowo. Załamało się radzieckie imperium, Polska stała się suwerennym i demokratycznym państwem, Niemcy się zjednoczyły i odzyskały pełną niezależność. Pod koniec wieku, naznaczonego krwawymi konfliktami między Polakami i Niemcami, rok 1989 stał się łączącym doświadczeniem dla obu narodów, szansą na odbudowę polsko-niemieckiej wspólnoty wartości i interesów.

Obie cezury – 1914 i 1989 – mają centralne znaczenie nie tylko dla stosunków polsko-niemieckich, lecz dla całej europejskiej historiografii. Kolejne wydanie INTER FINITIMOS. Jahrbuch zur deutsch-polnischen Beziehungsgeschichte 11 (2013) ma być zatem poświęcone tym dwóm historycznym momentom przełomowym – 1914 i 1989, I wojnie światowej i rewolucji politycznej 1989 roku – oraz związanym z nimi różnym interpretacjom i ich miejscu w pamięci indywidualnej i zbiorowej. Zapraszamy do nadsyłania tekstów o tej tematyce i wzięcia udziału w dyskusji.

Oprócz tego „INTER FINITIMOS. Rocznik historii stosunków polsko-niemieckich" publikuje oryginalne teksty z dziedziny kulturoznawstwa, przedstawiające własne plany i projekty badawcze (np. prace dyplomowe, magisterskie, doktorskie, habilitacyjne) lub poglądy naukowe i hipotezy, mające skłaniać środowisko naukowe do dyskusji. Objętość tekstów nie powinna przekraczać 15 000 znaków (ze spacjami). Dalsze wskazówki odnoszące sie do sposobu przygotowania manuskryptu znajdziecie Państwo na naszej stronie internetowej www.interfinitimos.de. Prosimy zainteresowanych autorów o uzgodnienie publikacji z Redakcją.

Propozycje tekstów do 11 numeru rocznika (2013) jako pliki tekstowe, napisane w języku polskim lub niemieckim, nadsyłać prosimy do 30.11.2013 na adres e-mailowy: This e-mail address is being protected from spambots. You need JavaScript enabled to view it

Pilnujcie się, by im nie powiedzieć, że czasem różne miasta następują po sobie w tym samym miejscu i pod tą samą nazwą, rodzą się i umierają nie znając się wzajemnie, pozbawione punktów stycznych. Czasem nie zmieniają się imiona mieszkańców, akcent ich mowy, a nawet rysy twarzy; lecz odeszli bez słowa bogowie, a zamiast nich zagnieździli się tam bogowie obcy (...) 

Italo Calvino: Niewidzialne miasta, tłum. Alina Kreisberg

Między Stettinem a Szczecinem – metamorfozy miasta w latach 1945-2005 to tytuł nowej książki autorstwa Jana Musekampa, wydanej przez nasze Centrum w serii studia brandtiana translationes. Praca Jana Musekampa (młodego niemieckiego adiunkta Uniwersytetu Viadrina we Frankfurcie nad Odrą) została nagrodzona przez ambasadora Rzeczpospolitej Polskiej w Berlinie.

Po 1945 roku nowi mieszkańcy Szczecina, pochodzący ze wszystkich stron powojennej Polski, z przedwojennych kresów wschodnich Polski zaanektowanych przez Związek Radziecki i z Europy zachodniej, zasiedlili obce im miasto. Miasto było im obce nie tylko ze względu na napisy niemieckie lub pozostałych jeszcze w mieście Niemców, lecz przede wszystkim ze względu na zastane dziedzictwo kulturowe. Rozpoczął się proces kulturowego oswajania się nowych Szczecinian z miastem: usunięto niemieckie napisy, przemianowano nazwy ulic oraz postawiono nowe pomniki. Przekształcenie niemieckiego miasta w czysto polskie nie mogło się jednak w pełni powieść, ponieważ duża część dziedzictwa architektonicznego z czasów niemieckich przetrwała wojnę.
Propaganda starała się co prawda zacierać owo „niepolskie" pochodzenie poprzez kreowanie różnych mitów, jednak przemilczanie dziedzictwa niemieckiego oraz pruskiego okazało się problematyczne. 

Jan Musekamp w swojej publikacji prześledził nie tylko przełomowe wydarzenia dla Szczecina, ale zajął się również problemami aktualnymi: poszukiwaniem tożsamości przez dzisiejszych mieszkańców Szczecina, budową „nowej starówki", powrotem pomnika Sediny, czy spajającą niemiecką przeszłość z polską teraźniejszością literaturą Artura Daniela Liskowackiego.

Do przeczytania: recenzja Jörga Hackmanna napisana dla H-Soz-u-Kult

W dniach 15-16 października 2013 odbędzie się konferencja międzynarodowa "Mikrokosmos integracji europejskiej. Pogranicze polsko-niemieckie w procesie przemian".

Konferencja ma na celu dyskusję teoretyczną nad koncepcjami granicy i pogranicza oraz  analizę przemian pogranicza polsko-niemieckiego po 1989 roku w wymiarze politycznym, gospodarczym, kulturowym i społecznym. Skierowana jest do badaczy pogranicza i praktyków, którzy na co dzień angażują się w projekty transgraniczne oraz do wszystkich zainteresowanych osób.

We wtorek, 15 października o godz. 14.00 konferencję otworzą: 

• prof. Krzysztof Ruchniewicz, Dyrektor Centrum im. Willy'ego Brandta
• Piotr Womela, Fundacja Konrada Adenauera w Polsce
• Bartłomiej Ostrowski, Dyrektor Wydziału Współpracy z Zagranicą i Projektów Międzynarodowych Urzędu Marszałkowskiego Województwa Dolnośląskiego
• dr Gottfried Zeitz, Konsul Generalny Republiki Federalnej Niemiec we Wrocławiu, a  
• dr Günter W. Dill (były koordynator doradztwa międzynarodowego ds. administracji i polityki komunalnej w Fundacji Konrada Adenauera) zainauguruje konferencję wykładem pt.:

"W obliczu globalizacji i integracji: strategie Unii Europejskiej w celu wzmocnia roli gmin i regionów".

Serdecznie zapraszamy!

Organizatorzy:

Centrum Studiów Niemieckich i Europejskich im. Willy'ego Brandta UWr

Fundacja Konrada Adenauera

Miejsce obrad: Centrum Studiów Niemieckich i Europejskich im. Willy'ego Brandta Uniwersytetu Wrocławskiego, ul. Strażnicza 1-3
Jezyk konferencji: polski/niemiecki - zapewniamy tłumaczenie symultaniczne
Koordynacja naukowa: dr Elżbieta Opiłowska: This e-mail address is being protected from spambots. You need JavaScript enabled to view it

do pobrania program w wersji polskiej: Program

do pobrania program w wersji niemieckiej: Programm

Volker Braun jest wielkim estetą języka, mistrzem niemieckiej mowy, bardzo przemyślnie wykorzystującym do cna jej słowotwórczo-strukturalne możliwości. (…) to także poeta doctus, znający na wylot europejską (choć nie tylko) tradycję literacką i filozoficzną, który – można czasem odnieść takie wrażenie – jest bardziej myślicielem, posługującym się poetyckimi środkami wyrazu, aniżeli poetą odwołującym się do takich czy innych aspektów myśli filozoficznej i społecznej.

(Posłowie)

20 września w Berlinie odbyła się premiera najnowszej książki Volkera Brauna napisanej pod redakcją prof. Marka Zybury "Równowaga. Wiersze wybrane".

Retrospektywny polsko-niemiecki tom tego autora powstała we współpracy CSNE im. Willy'ego Brandta z Klasą Literatury Saskiej Akademii Sztuk w ramach realizacji projektu "Kultura, literatura i pamięć w stosunkach polsko-niemieckich".

O wysoki poziom tej publikacji zadbali wspólnie redaktor wydania prof. Marek Zybura, kierownik katedry germanistyki w Centrum (jest także autorem posłowia), tłumacze oraz wydawca z Wrocławia, Przemysław Włodarczyk.

Spotkanie autorskie poprowadził prof. Marek Zybura, a zorganizowane zostało przez Miesięcznik Polsko-Niemiecki „Dialog" i CSNE i BuchBund. 

Volker Braun urodził się w 1939 r. w Dreźnie. Poeta, prozaik, dramatopisarz. Po studiach filozofii w pierwszej połowie lat 60. na uniwersytecie lipskim był kierownikiem literackim teatru Berliner Ensemble (1965-1967), do którego powrócił w 1979 r. Od 1972 r. współpracował z Deutsches Theater w Berlinie.

Za swoją twórczość literacką był wielokrotnie nagradzany w Niemczech i za granicą. Jego dzieła zebrane Texte in zeitlicher Folge ukazały się w 10 tomach w Halle/Saale (1989-1993).

Ostatnio opublikował "Die hellen Haufen. Erzählung" (Berlin 2011).