WBZ

Centrum im. W. Brandta zaprasza na kolejny wykład w ramach cyklu "Ludzie Pogranicza". Wykład pt. "Lieber Landsmann…” – Wirpszowie i Günter Grass zaprezentuje dr Piotr Przybyła. Spotkanie odbędzie się w środę 24 kwietnia o godz. 17:00 w siedzibie Centrum (ul. Strażnicza 1-3 we Wrocławiu, sala 13). Wstęp wolny.

Dr Piotr Przybyła jest adiunktem w Katedrze Literatury i Kultury Niemiec Centrum Studiów Niemieckich i Europejskich im. Willy'ego Brandta UWr od 2014 roku. Absolwent studiów germanistycznych na Uniwersytecie Opolskim i Freie Universität w Berlinie oraz seminarium doktorskiego w CSNE im. W. Brandta UWr. Brał również udział w międzynarodowym kolegium doktoranckim „Promotionskolleg Ost-West" na Uniwersytecie Ruhry w Bochum. Pracę doktorską pt. „Mit 'Ziem Odzyskanych' a konstrukcja przestrzeni pamięci na przykładzie Góry św. Anny i Ślęży w latach 1945-59" napisał pod kierunkiem prof. M. Zybury i obronił z wyróżnieniem w Instytucie Historycznym UWr. Zainteresowania badawcze dr. Przybyły krążą wokół pamięci kulturowej i politycznej, imagologii, transferu kulturowego i translatoryka (w polsko-niemieckich kontekstach).

Ludzie Pogranicza

Literatura, kultura i polityka stanowiły przez wieki historyczne przestrzenie w polsko-niemieckim dialogu i wciąż stanowią płaszczyzny dokonujących się w nim spotkań, wymiany i tarć. Niemieckie oświecenie zrodziło w swojej narracji o Polsce krytyczne wyobrażenia, które, ewoluując potem mniej lub bardziej, trwale określiły niemiecki wizerunek Polski i Polaków – często konfrontacyjnie nieprzyjazny – aż po obecne czasy w gruncie rzeczy. Na pewno żywe one były jeszcze w minionym stuleciu.

Warunki dla dialogu, zdolnego zamieniać konfrontację w partnerstwo, nastały dopiero po II wojnie światowej. Obfitował on wtedy we wzloty i upadki, nadzieje i zawody, ale przy wszystkich trudnościach i ograniczeniach, wynikających z dwubiegunowego charakteru ówczesnego świata, był przez obydwie strony uparcie kontynuowany. I tak, jak pod koniec lat 80-tych do zmian dojrzewał świat, tak w latach 1989-1991 doszło też do przełomu w relacjach wolnej Polski ze zjednoczonymi, demokratycznymi Niemcami. Negatywnie nacechowane, nieufne sąsiedztwo przerodziło się w przyjazną współpracę, nawet jeśli bywa ona, jak to się dzieje obecnie, wystawiana na ciężką próbę

Poszczególne wykłady z cyklu „Ludzie pogranicza” traktują o wybitnych aktorach polsko-niemieckiego dialogu, „wielkich latarnikach” wzajemnego otwierania się Niemców i Polaków na siebie w tym czasie. Byli i są to ludzie pióra, snujący wizje przyszłości, którzy kształtowanie naszych wzajemnych dobrych relacji traktowali i traktują jako zadanie – żyli i żyją nim w myśl sformułowanego przez Huberta Orłowskiego dla Poznańskiej Biblioteki Niemieckiej motta: „Sąsiedztwo zobowiązuje”.

W ramach cyklu zaplanowano jeszcze wykład:

• 07. 06. 2023: Artur Białachowski – Rozjaśniający współczesność. Wkład Martina Pollacka w budowanie dialogu międzykulturowego.  

Serdecznie zapraszamy!

Centrum Studiów Niemieckich i Europejskich im. Willy’ego Brandta Uniwersytetu Wrocławskiego

Konsulat Generalny Republiki Federalnej Niemiec we Wrocławiu

Konferencja Ambasadorów RP

oraz Europejskie Stowarzyszenie Badań Niemcoznawczych

zapraszają

na konferencję 

(Wrocław, 22-23 maja br.)

Polityczne stosunki polsko-niemieckie:

W latach 2020-2023 CSNE UWr zrealizowało projekt naukowy, którego  wynikiem  jest opublikowanie pięciu książek dotyczących polsko-niemieckich traktatów, które ustanowiły podstawy stosunków między niepodległą Polską i zjednoczonymi Niemcami (traktat o potwierdzeniu granicy podpisany 14.11.1990 r., „duży” traktat podpisany 17.06.1991 r., porozumienie z 16.10.1991 r. nt. świadczeń dla ofiar zbrodni nazistowskich). W ramach projektu przypomniano również Układ normalizacyjny z 7.12.1970 r. oraz Traktat „2+4” (podpisany 12.09.1990 r.), który nie tylko otworzył drogę do zjednoczenia Niemiec, lecz zarazem stworzył podstawy dla nowej „architektury europejskiej”. 

W pierwszej części konferencji koordynatorzy projektu - profesor Krzysztof Ruchniewicz i profesor Jan Barcz  omówią jego strukturę, wyniki i znaczenie. 

Przypomnienie znaczenia wspomnianych wyżej traktatów jest tym bardziej istotne, że  lekceważenie ustanowionych wówczas przesłanek  stało się główną przyczyną zapaści w politycznych stosunkach polsko-niemieckich w ostatnich latach. Stosunki te są obecnie złe, co ma szczególnie negatywne znaczenie w kontekście  wyzwań związanych z reformą Unii Europejskiej, a zwłaszcza w kontekście  wojny w Ukrainie wywołanej agresją Rosji, co wymaga spójności i efektywności działania UE i NATO, którego znaczącymi członkami są Polska i Niemcy. 

Stanowi obecnemu politycznych stosunków polsko-niemieckich oraz perspektywie  przywrócenia tym stosunkom (zwłaszcza w kontekście wyborów w Polsce jesienią br.)  poziomu odpowiadającego wyzwaniu „polsko-niemieckiej wspólnoty wartości i interesów” poświęcona będzie druga część konferencji – „panel ambasadorów”. Wezmą w niej udział byli ambasadorzy Polski w Niemczech (Jerzy Kranz i Marek Prawda), były ambasador Niemiec w Polsce (Arndt Freytag von Loringhoven) oraz były minister spraw zagranicznych demokratycznej NRD(Markus Meckel).

Konferencję zamknie panel zorganizowany przez studentów. Jego celem jest oddanie głosu młodym ludziom i poznanie ich opinii na temat relacji polsko-niemieckich i ich perspektyw. To przecież oni już niedługo będą coraz silniej kształtować ich charakter i zakres.

Program konferencji

22 maja (poniedziałek)

15:30

Powitanie

Nowe podstawy relacji polsko-niemieckich. Spojrzenie po latach

• prezentacja i podsumowanie projektu (prof. prof. Krzysztof Ruchniewicz i Jan Barcz )
• komentarze: prof. prof. prof. Jerzy Kranz, Witold. M. Góralski, Dariusz Wojtaszyn 

15 minut przerwy

18.00-20.00

Polityczne stosunki polsko-niemieckie: stan obecny i perspektywa

(panel ambasadorów)

• ze strony polskiej:  Jerzy Kranz i Marek Prawda
• ze strony niemieckiej: Markus Meckel i Arndt Freytag von Loringhoven

Moderacja dyskusji: amb. Piotr Ogrodziński (prezes Stowarzyszenia Konferencja Ambasadorów RP)

23 maja (wtorek)

9.00-10.30

Relacje polsko-niemieckie. Różne scenariusze 

(penal studentów)

Relacje polsko-niemieckie okiem studentów. Dyskusja odbędzie się w trybie hybrydowym.

—

• Zaproszenie do pobrania (.pdf)

Publikacje / Publikationen:

• Akt symboliczny. Świadczenia z Niemiec dla ofiar zbrodni nazistowskich w Polsce. Formuła "pragmatyczna" w świetle porozumień z lat 1991 i 2000, pod red. Jana Barcza i Krzysztofa Ruchniewicza, Wrocław-Warszawa 2023, https://elipsa.pl/pl/p/Akt-symboliczny-Swiadczenia-z-Niemiec-dla-ofiar-zbrodni-nazistowskich-w-Polsce.-Formula-pragmatyczna-w-swietle-porozumien-z-lat-1991-i-2000-redaktorzy-Jan-Barcz%2C-Krzysztof-Ruchniewicz/1357 (ostatni dostęp: 8.05.2023)
• Ein historischer Akt. 30 Jahre Vertrag über Vertrag über die Bestätigung der deutsch-polnischen Grenze an Oder und Lausitzer Neiße, hrsg. von Jan Barcz und Krzysztof Ruchniewicz, Wroclaw-Warszawa: Dom Wydawniczy ELIPSA, 2022, https://elipsa.pl/pl/p/Ein-Historischer-Akt-30-Jahre-Vertrag-uber-die-Bestatigung-der-deutsch-polnischen-Grenze-an-Oder-und-Lausitzer-NeiBe-Hrsg.-von-Jan-Barcz%2C-Krzysztof-Ruchniewicz-/1294 (ostatni dostęp: 8.05.2023)
• Akt symboliczny. Świadczenia z Niemiec dla ofiar zbrodni nazistowskich w Polsce. Formuła „pragmatyczna” w świetle porozumień z lat 1991 i 2000. Wybór dokumentów, wstęp, wybór i opracowanie Jan Barcz i Krzysztof Ruchniewicz, z komentarzami Jana Barcza, Witolda M. Góralskiego i Jerzego Kranza, Wrocław: Wydawnictwo Centrum Studiów Niemieckich i Europejskich im. Willy’ego Brandta Uniwersytetu Wrocławskiego, 2022, (Przełom w stosunkach polsko-niemieckich 1989-1991 w świetle polskich dokumentów politycznych, t. IV), https://www.repozytorium.uni.wroc.pl/dlibra/publication/145080?fbclid=IwAR0Z16geJRVjYJvLfCA6vx6YUnykI8md8NA3lWAsNob8rCEC4c4BKmsglnU#info (ostatni dostęp: 8.05.2023)
• Jan Barcz, Sprawy polskie podczas Konferencji „2 + 4”. Potwierdzenie granicy polsko-niemieckiej i odszkodowania od Niemiec (Studium z historii dyplomacji i prawa międzynarodowego), Warszawa 2021, https://repozytorium.kozminski.edu.pl/system/files/Sprawy%20polskie_END_0.pdf (ostatni dostęp: 8.05.2023)
• Akt der guten Nachbarschaft : 30 Jahre Vertrag über gute Nachbarschaft und freundschaftliche Zusammenarbeit zwischen Polen und Deutschland, hrsg. von Krzysztof Ruchniewicz und Jan Barcz, Wrocław-Warszawa: Dom Wydawniczy ELIPSA, 2021, https://www.repozytorium.uni.wroc.pl/dlibra/publication/139145/edition/128467 (8.05.2023)
• Akt dobrosąsiedzki. 30 lat Traktatu polsko-niemieckiego o dobrym sąsiedztwie i przyjaznej współpracy, pod red. Jana Barcza i Krzysztofa Ruchniewicza, Wrocław – Warszawa: Dom Wydawniczy ELIPSA, 2021, https://www.repozytorium.uni.wroc.pl/dlibra/publication/138465/edition/127823 (ostatni dostęp: 8.05.2023)
• Akt normalizacyjny. 50 lat Układu o podstawach normalizacji stosunków PRL-RFN z 7 grudnia 1970 roku, pod red. Jana Barcza i Krzysztofa Ruchniewicza, Wrocław-Warszawa: Dom Wydawniczy ELIPSA, 2021, https://www.repozytorium.uni.wroc.pl/dlibra/publication/138967/edition/128304 (ostatni dostęp: 8.05.2023)
• Akt historyczny. 30 lat Traktatu o potwierdzeniu granicy polsko-niemieckiej na Odrze i Nysie Łużyckiej, pod red. Jana Barcza i Krzysztofa Ruchniewicza, Wrocław-Warszawa: Dom Wydawniczy ELIPSA, 2021, https://www.repozytorium.uni.wroc.pl/dlibra/publication/135546/edition/124957 (ostatni dostęp: 8.05.2023)
• Jan Barcz, Jerzy Kranz, Reparacje od Niemiec po drugiej wojnie światowej w świetle prawa międzynarodowego. Aspekty prawa i praktyki, Warszawa 2019, https://elipsa.pl/pl/p/Reparacje-od-Niemiec-po-drugiej-wojnie-swiatowej-w-swietle-prawa-miedzynarodowego.-Aspekty-prawa-i-praktyki-Jan-Barcz%2C-Jerzy-Kranz/1078 (ostatni dostęp: 8.05.2023)

Prof. Krzysztof Ruchniewicz, dyrektor CSNE UWr i kierownik katedry historii najnowszej w tym Centrum oraz pracownik naukowy IH UWr został zaproszony przez prezydent Leibnitz Gemeinschaft, Prof. Martinę Brockmeier jako rzeczoznawca do ewaluacji Leibniz-Institut für Bildungsmedien. Georg-Eckert-Institut (GEI) w Brunszwiku. Wrocławski naukowiec znalazł się w gronie 10 koleżanek i kolegów z Niemiec, Szwajcarii oraz Austrii, którzy zapoznają się z pracą brunszwickiego instytutu oraz ocenią jego dzialalność za ostatnie lata. Prof. Ruchniewicz jest autorem różnych podręczników i materiałów szkolnych, m.in. pierwszego podręcznika szkolnego do dziejów integracji europejskiej oraz współautorem materiałów edukacyjnych na temat stosunków polsko-niemieckich w XX wieku. Natomiast Instytut Georga Eckerta jest unikalną w skali światowej instytucją badawczą, która zajmuje się analizą podręczników szkolnych i materiałów edukacyjnych. Efekty prac są publikowane w różnych czasopismach i seriach wydawniczych o zasięgu światowym.