WBZ

Karolina Wierczyńska

Wpływ Stefana Glasera na rozwój Międzynarodowego Prawa Karnego

środa, 21 kwietnia 2021, godz. 17:00

Spotkanie odbędzie się na platformie ZOOM. Link do spotkania można uzyskać po uprzednim mailu na adres:

• This e-mail address is being protected from spambots. You need JavaScript enabled to view it

Stefana Glasera, niesłusznie zapomnianego polskiego karnistę i znawcę prawa międzynarodowego, powinno się traktować jako jednego z ojców międzynarodowego prawa karnego. W dwudziestoleciu międzywojennym wraz z Emilem Stanisławm Rappaportem, Vespesianem Pellą, Henri Donnedieu de Vabrem przecierał on szlaki nowej, dopiero kształtującej się dziedziny „międzynarodowego prawa karnego”, rozpoczynając od pomysłu unifikacji międzynarodowej prawa karnego. Stefan Glaser rozpoczął karierę naukową w Polsce jako akademik zajmujący się prawem karnym. Z czasem jednak, na skutek zawirowań politycznych został zmuszony do opuszczenia akademii, a po wybuchu drugiej wojny światowej także Polski. Na emigracji uczestniczył w pracach rządu polskiego na uchodźstwie, z jego ramienia brał udział w pracach Komisji Rekonstrukcji i Rozwoju Prawa Karnego w Cambridge (Cambridge Commission on Penal Reconstruction and Development) oraz utworzonej jesienią 1943 roku Komisji Narodów Zjednoczonych ds. Zbrodni Wojennych (United Nations War Crimes Commission). Po wojnie pozostał na emigracji, gdzie  kontynuował karierę naukową i siłą rzeczy nie mógł już zajmować się polskim prawem krajowym, koncentrując pracę badawczą na międzynarodowym prawie karnym. 

W swoim wykładzie prof. Karolina Wierczyńska przybliży właśnie ten naukowy zwrot w życiu Stefana Glasera, prawnika o znakomitych międzynarodowych osiągnięciach. Jego postać wymaga dziś przypomnienia w kontekście badań nad wpływem polskich prawników na rozwój międzynarodowego prawa karnego oraz przy okazji refleksji nad dorobkiem Rafała Lemkina, Emila Stanisława Rappaporta, Tadeusza Cypriana czy Jerzego Sawickiego. Obowiązująca do tej pory narracja o historii i rozwoju międzynarodowego prawa karnego była dość jednostronna. Pomijano w niej częstokroć dorobek i wpływ prawników z Europy Środkowo-Wschodniej, a niewielu z nich zdołało zrobić kariery międzynarodowe po  zakończeniu drugiej wojny światowej. Warto wydobyć ich życiorysy z tej „międzynarodowej niepamięci”, bo historia rozwoju prawa międzynarodowego to także historia Polaków.

Karolina Wierczyńska – dr hab. nauk prawnych, Profesor w Instytucie Nauk Prawnych Polskiej Akademii Nauk; wiceprzewodnicząca Komitetu Nauk Prawnych w kadencji 2020-23, zastępczyni redaktora naczelnego czasopisma „Polish Yearbook of International Law” i kierowniczka Centrum badań nad międzynarodowym prawem karnym INP PAN oraz redaktorka bloga poświęconego zagadnieniom prawa międzynarodowego (przegladpm.blogspot.com).

Jej najnowsze publikacje obejmują The Al Mahdi Case: from Punishing Perpetrators to Repairing Cultural Heritage Harm w: Intersections in International Cultural Heritage Law, Anne-Marie Carstens, Elisabeth Varner (red.), Oxford University Press, 2020, współautor A. Jakubowski; Stefan Glaser: Polish Lawyer, Diplomat and Scholar w: The Dawn Of A Discipline International Criminal Justice and Its Early Exponents, Immi Talgren Frederic Megret (red.), Cambridge University Press, 2020, współautor G. Wierczyński

W dniu 16 marca br. Andrzej Dębski, pracownik Centrum Studiów Niemieckich i Europejskich im. Willy’ego Brandta Uniwersytetu Wrocławskiego (CSNE), otrzymał stopień naukowy doktora habilitowanego w dziedzinie nauk humanistycznych w dyscyplinie nauki o kulturze i religii, nadany przez Radę Naukową Instytutu Nauk o Kulturze Uniwersytetu Śląskiego w Katowicach.

Andrzej Dębski ukończył ekonomię na Akademii Ekonomicznej we Wrocławiu (1998) i w Internationales Hochschulinstitut w Zittau (2000), a następnie kulturoznawstwo na Uniwersytecie Wrocławskim (2003), gdzie pod opieką prof. Izoldy Topp przygotował pracę magisterską o ruchach neopogańskich. Od 2004 roku związany jest z CSNE, gdzie najpierw pod opieką prof. Marka Zybury przygotował dysertację doktorską pt. „Historia kina we Wrocławiu w latach 1896–1918” (obroniona w 2008 roku, wydana drukiem w 2009 roku), a następnie kierował projektami naukowymi „Kino polskie i niemieckie na pograniczu kultur” (2010–2015, finansowanie: Polsko-Niemiecka Fundacja na rzecz Nauki) i „Historia kina na Dolnym Śląsku do 1945 roku” (2014–2019, finansowanie: Narodowe Centrum Nauki). Od listopada 2020 roku jest kierownikiem nowo utworzonej Pracowni Badań nad Filmem i Kulturą Audiowizualną Niemieckiego Obszaru Językowego w CSNE, w ramach której – we współpracy z prof. Andrzejem Gwoździem (Uniwersytet Śląski) i dr Ewą Fiuk (Polska Akademia Nauk) – rozwija działalność badawczą i popularyzatorską dotyczącą kina niemieckiego oraz relacji polsko-niemieckich w kinie.

Praca habilitacyjna Andrzeja Dębskiego pt. „Nowoczesność, rozrywka, propaganda. Historia kina we Wrocławiu w latach 1919–1945” ukazała się drukiem w 2019 roku. Ta licząca ponad 900 stron publikacja obejmuje dwie części: „Kina” i „W kinach”. W pierwszej autor opisał rozwój kin wrocławskich w podanym okresie, w drugiej ich ofertę programową i preferencje filmowe wrocławskiej publiczności. Recenzenci rozprawy podkreślili, że praca ta „wyznacza nowe perspektywy poznawcze, w sposób wieloaspektowy ukazuje fragment niezwykłej historii filmu europejskiego, nie ograniczając się przy tym do historii kina we Wrocławiu” (prof. Krzysztof Kozłowski), „jest pokłosiem szeroko zakrojonych studiów źródłoznawczych, wpisanych w szeroki kontekst przemian społeczno-politycznych i kulturowo-rozrywkowych we Wrocławiu (w Breslau) zwłaszcza w okresie faszystowskich Niemiec” (prof. Barbara Gierszewska), „stanowi ona ważne osiągnięcie naukowe – stanowiące efekt żmudnych prac kwerendalnych, pod wieloma względami pionierskie w analizach, niewątpliwie wyróżniające się na tle rodzimych prac filmoznawczych” (prof. Konrad Klejsa) i „to coś więcej niż regionalna historia kina. To również próba rewizji kanonu, metodologiczny eksperyment doprowadzony do ważnych konkluzji, a zarazem drobiazgowy opis kultury filmowej w burzliwych czasach. Krótko mówiąc, złożona do oceny monografia – jako całość – to jedno z najlepszych dokonań polskiej historii kina ostatnich lat” (prof. Paweł Sitkiewicz).

Andrzej Dębski jest współredaktorem tomów poświęconych wczesnemu kinu („KINtop. Antologia wczesnego kina”, 2016, red. z Martinem Loiperdingerem), polsko-niemieckim relacjom filmowym („W drodze do sąsiada. Polsko-niemieckie spotkania filmowe", 2013, red. z Andrzejem Gwoździem; „Unterwegs zum Nachbarn. Deutsch-polnische Filmbegegnungen”, 2015, red. z Brigitte Braun i Andrzejem Gwoździem), wrocławskim reżyserom („Stanisław Lenartowicz – twórca osobny”, 2011; „Sylwester Chęciński”, 2015 – red. z Rafałem Bubnickim) i dziejom kina we Wrocławiu („Wrocław będzie miastem filmowym… Z dziejów kina w stolicy Dolnego Śląska”, 2008, red. z Markiem Zyburą). Wkrótce pod jego redakcją ukaże się publikacja „Na obrzeżach wielkiego miasta. Z dziejów kina na Dolnym Śląsku do 1945 roku” (2021).

Andrzej Dębski prowadzi również działalność popularyzatorską, organizując m.in. przeglądy filmowe poświęcone kinu niemieckiego i relacjom polsko-niemieckim w kinie. Aktualnie trwa realizowany przez niego cykl „Polska i Niemcy: seanse filmowe online”. Filmy pokazywane są przez Vimeo, a dyskusje odbywają się przez Zoom. Najbliższe spotkanie już w poniedziałek 22 marca o godz. 19.30 (...więcej o spotkaniu).

Gratulujemy!

22 marca o godz. 19.30 Centrum im. Willy’ego Brandta UWr zaprasza na filmy w ramach cyklu „Polska i Niemcy: seanse filmowe online”: Niemieckimi śladami w Łodzi (reż. Zygmunt Skonieczny, PL/DE 2002, dok. 52 min.) i Nowi mieszkańcy (reż. Mark Metzger, PL/DE 2011, fab. 30 min.)

Projekcja poprzedzona zostanie wstępem, a po seansie odbędzie się dyskusja.

Spotkanie odbędzie się na platformie Zoom, natomiast filmy udostępnione zostanie na platformie Vimeo (link wraz z hasłem podane zostaną na czacie podczas spotkania w Zoomie).

Link do spotkania w Zoomie:

https://zoom.us/j/97722920805?pwd=QXVZRjBtNHE3M2tRQ240eG1YUm02dz09

Meeting ID: ID: 977 2292 0805

Passcode: 195909

Niemieckimi śladami w Łodzi

Film ukazuje wkład ludności niemieckiej w tworzenie łódzkiego przemysłu i samego miasta Łodzi jako miejsca, gdzie żyli ludzie różnych narodowości i wyznań. Opowiada także o wojennych i powojennych losach przedstawicieli niemieckich rodzin, które współtworzyły Łódź.

Nowi mieszkańcy

Rok 1945, okolice Wrocławia. Niemiecka rodzina nie dostaje się na transport ewakuacyjny i jest zmuszona pozostać kilka miesięcy dłużej. Polska rodzina, która już przyjechała na jej miejsce, daje Niemcom szansę dalej mieszkać, choć w już nie ich własnym domu.

Filmy pochodzą z Kolekcji Filmowej Fundacji Współpracy Polsko-Niemieckiej.

Koordynatorem cyklu jest dr Andrzej Dębski z Pracowni Badań nad Filmem i Kulturą Audiowizualną Niemieckiego Obszaru Językowego w Centrum im. Willy’ego Brandta UWr.

Kontakt:  This e-mail address is being protected from spambots. You need JavaScript enabled to view it

Facebook

--

Rzeczy odzyskane. 

Praktyki wobec przedwojennych przedmiotów na polskich Ziemiach Zachodnich.

Cykl wykładów (online)

Marzec-czerwiec 2021

Przedwojenne dziedzictwo Ziem Zachodnich po latach odrzucenia i zapomnienia, przez trzecie i czwarte pokolenie urodzonych po wojnie Polaków staje się nie tylko odpamiętywane, ale i stanowi podstawę działań o charakterze tożsamościtwórczym - artystycznych, literackich oraz związanych z miejskim i lokalnym aktywizmem. Samo dziedzictwo w tym kontekście ujmowane jest więc w kategoriach „komunikującego świadka”, którego obecność prowokuje do podjęcia szeregu działań, a także wejścia z nim w swoisty dialog. 

Cykl obejmuje szereg spotkań (online) z artyst(k)ami, działacz(k)ami oraz badacz(k)ami zajmującymi się wyżej wspomnianą problematyką. Spotkania, obok dyskusji, połączone będą z prezentacją prac artystycznych i fotograficznych zarówno dokumentujących, jak i twórczo analizujących przedwojenne przedmioty i obiekty Ziem Zachodnich, przede wszystkim Dolnego Śląska i Pomorza. 

• 17 marca 2021 – spotkanie z Moniką Szymanik, miejską aktywistką ze Szczecina, autorką książki „Kamienica w lesie”.
• 14 kwietnia 2021 – spotkanie z artystką Katarzyną Mirczak wokół jej projektu „Tło”
• 19 maja 2021 – spotkanie z Karoliną Gembarą artystką, na temat jej projektu "Zimowy umysł" 
• 16 czerwca 2021– spotkanie podsumowujące cykl oraz wokół projektu „Rzeczy(wistości) w przestrzeni postkonfliktu. Znaczenia przedmiotów w tworzeniu się światów wyobrażonych Wrocławia i Szczecina”: dr Katarzyna Maniak z UJ oraz prof. Łukasz Skąpski (ASP Szczecin).

Moderatorka spotkań: Anna Kurpiel 

Biogramy:

• Karolina Gembara – absolwentka Stosunków Międzynarodowych i Dziennikarstwa na Uniwersytecie Wrocławskim, fotografii w Forum Fotografii Kwadrat oraz Programu Mentorskiego Sputnik Photos, doktorantka na Uniwersytecie SWPS. Autorka książek „When We Lie Down, Grasses Grow from Us” , “Przymierzalnie”, oraz projektów fotograficznych i performatywnych, w tym dotyczącego Ziem Zachodnich „Zimowego umysłu”. Więcej o projekcie TUTAJ i TUTAJ. 

• Katarzyna Maniak– antropolożka kultury, asystentka w Instytucie Etnologii i Antropologii Kultury UJ. Bada formy instytucjonalizacji kultury oraz teorie i praktyki eksponowania dziedzictwa kulturowego. Zajmuje się również antropologią sztuki oraz kulturą wizualną.

• Katarzyna Mirczak – archaolożka i fotografka, autorka projektów „Znaki Specjalne”, „Ether” oraz cyklu fotografii „Tło”, których „celem jest zbadanie stanu zachowania tła: obiektów i pamięci pozostałych po poprzednich mieszkańcach”. Więcej informacji o projekcie TUTAJ;

• Łukasz Skąpski – artysta multimedialny, profesor Akademii Sztuki w Szczecinie, założyciel grupy Azorro. Tworzy instalacje, obiekty, filmy wideo, fotografie, niektóre na pograniczu antropologii i sztuki, jak np. „Maszyny” o ręcznie robionych traktorach rolników Podhala i Podkarpacia. Więcej informacji na stronie artysty. 

• Monika Szymanik – miejska aktywistka, instagramerka, z wykształcenia germanistka. Autorka projektu oraz książki „Kamienica w lesie. Instagramowe wędrówki szczecinianki”. Właścicielka kawiarni kulturalnej „Pocztowa 19”. 

Więcej informacji na stronie https://kamienicawlesie.pl/

--

Cykl realizowany jest w ramach projektu „Rzeczy(wistości) w przestrzeni postkonfliktu. Znaczenia przedmiotów w tworzeniu się światów wyobrażonych Wrocławia i Szczecina finansowanego ze środków Narodowego Centrum Nauki przyznanych na podstawie decyzji numer DEC-2018/31/D/HS3/00778