Tożsamość polityczna: Niemcy między tożsamością narodową i ponadnarodową.
Dyskusja panelowa przebiegająca pod hasłem tożsamość polityczna, oscylowała głownie wokół tematu Niemieckiej tożsamości narodowej i jej sposobów kształtowania się.
Jednym z tematów była problematyka sposobu rozumienia narodu i obywatelstwa państwowego Niemiec w kontekście współczesności. Zarysowana została tematyka historycznego dochodzenia do tego typu zmian, sposoby jej kształtowania oraz obecne wielowymiarowe jej sposoby oddziaływania i funkcjonowania. Czym jest i jak się tworzy tożsamość? Jakie czynniki ją kształtują od momentu upadku komunistycznych reżimów, jaki miało to wpływ i jak bardzo istotny dla myślenia Niemców o nich samych? Jakie są możliwe konsekwencje tego upadku dla rodzącej się demokracji, co zostało? Jaka rolę gra przy tym zmiana pokoleniowa? Bardzo wiele we współczesne myślenie Niemców o nich samych wniosły młode pokolenia, nie skalane i nie obciążone trudnym, historycznym dziedzictwem. Głównym przedmiotem prezentowanych tu badań były mechanizmy i czynniki kształtowania się pamięci, pojmowanej jako zbiór tożsamości jednostkowych i zbiorowych.
Poruszony został także temat tożsamości niemieckiej w nowym tysiącleciu. Na ile uległa ona zmienia, co pozwoliło jej ewoluować i jakie były to czynniki. Jak wielki wpływ na tożsamość niemiecką wywarły wartości i interesy narodowe w polityce zagranicznej i wewnętrznej Niemiec.
Spotkanie dotyczące tematyki niemieckiej w polskiej szkole.
Debatę otworzył Dariusz Wojtaszyn. Wraz z Thomasem Strobel przedstawił referat pt. „Polsko-Niemiecki Podręcznik Historii”. Panowie porównali niemiecki i polski program nauczania, które wykazało, że jest w nich wiele zbieżności i pokrywających się tematów. Omówili także m.in. wyzwania, które stoją przed twórcami wspólnego podręcznika historii dla Polaków i Niemców, a wśród w nich: ciężar historii narodowej (jak rozwiązać kwestie historii narodowych, które nie pojawiają się w podręcznikach sąsiadów?) czy różnice w kulturach dydaktycznych. Kinga Hartmann- Wóycicka wystąpiła z referatem pt. „Zrozumieć historię-kształtować przyszłość. Materiały uzupełniające do nauki historii – bilans”. Dwujęzyczne opracowanie pt. "Geschichte verstehen-Zukunft gestalten - Zrozumieć historię - kształtować przyszłość" w wersji polskiej ukazało się w grudniu 2007 r., natomiast wersja niemiecka w styczniu 2008r. Inicjatywa opracowania materiałów pomocniczych do historii w formie podręcznika powstała przed dwoma laty w Saksonii. Z kas unijnych przeznaczono na projekt 60 tysięcy euro. Jego inicjatorką była właśnie pani Kinga Hartmann- Wóycicka. Książka ta nie jest kompleksowym podręcznikiem do nauki historii, ale materiałem pomocniczym i pokazuje historię obu narodów w latach 1933- 1949. Obecnie w planach jest napisanie podręcznika obejmującego całą historię polsko-niemieckiego sąsiedztwa. O zarysie także nowego projektu, który związany jest ze stworzeniem materiałów uzupełniających dla szkół podstawowych dotyczących historii Niemiec, podczas spotkania, mówił Krzysztof Ruchniewicz.
Problemy funkcjonowania społeczeństwa wielokulturowego w Niemczech.
Miejscem spotkania był Instytut Filologii Germańskiej Uniwersytetu Wrocławskiego, a moderatorem spotkania prof. dr hab. Andrzej Sakson. Przedstawiono 6 referatów.
Michał Nowosielski mówił o polskich organizacjach w Niemczech i ich kondycji, która jest słaba (brak zasobów materialnych i ludzkich, niski poziom profesjonalizacji pracowników). Omówił także kilka grup czynników, które wpływają na ową kondycję organizacji imigranckich, a wśród nich na przykład kwestię spójności polskiej społeczności imigranckiej. Ta ostatnia jest mocno podzielona, a w jej obrębie występują konflikty. Nowosielski zaznaczył, że większość organizacji polskich w Niemczech to organizacje kulturalne, skupione na podtrzymywaniu kultury polskiej, skupione na realizacji funkcji ekspresyjnych; organizacje instrumentalne zajmujące się np. reprezentacją interesów, pomocą społeczną czy integracją ze społeczeństwem niemieckim są bardzo słabo rozwinięte. Dużym problemem jest brak zaangażowania polskiej społeczności imigranckiej w działanie organizacji. Skutkiem tego to brak ich społecznego poparcia i kolejno: kłopoty finansowe.
Marta Zawilska-Florczyk z Ośrodka Studiów Wschodnich przedstawiła referat zatytułowany: „Ewolucja niemieckiej polityki integracyjnej”. Podkreśliła, że w ostatniej dekadzie doszło do dużej zmiany w postrzeganiu imigrantów żyjących w RFN przez elity niemieckie. Temat ten przestał być w końcu bagatelizowany, problem integracji cudzoziemców uznano za jedno z priorytetowych wyzwań. Zawilska- Florczyk mówiła także m.in. o otwarciu się środowiska imigrantów na integrację i o kwestiach nierozwiązanych jakimi są m.in. problemy imigrantów o nieokreślonym statusie, tzw. tolerowanych i cudzoziemców przebywających w Niemczech nielegalnie.
Niezwykle ciekawe wystąpienia mieli również: Karolina Matros, która wygłosiła referat pt. „Muzułmanie pochodzenia tureckiego w Niemczech: od Gastarbeiterów do obywateli”, Weronika Lenartowicz, która przedstawiła relacje pomiędzy mniejszościami muzułmańskimi a niemieckimi obywatelami, a także przebieg dyskusji i nastrojów społecznych dotyczących imigrantów muzułmańskich oraz procesu asymilacji. Stefan Luft zaprezentował temat: „Niemcy jako "kraj imigracji". Wielokulturowe społeczeństwo w sytuacjach kryzysowych lub po kryzysie”, a Piotr Chichocki: „Pomiędzy identyfikacją narodową a europejską: dynamika niemieckiej opinii publicznej 1999-2009”.
Teksty: Wiktoria Blicharz, Justyna Bednarek, zdjęcia: Łukasz Wolak.