WBZ

W poniedziałek 19 czerwca o godz. 17.00 zapraszamy do Centrum im. Willy’ego Brandta UWr (ul. Strażnicza 1-3, sala nr 13) na spotkanie z prof. Andrzejem Gwoździem, redaktorem książki „Bauhausowcy i neoplastycy o filmie i kinie. Artykuły – dokumenty – scenariusze 1921–1936”. 

Spotkanie zwieńczy pokaz filmów związanego z Bauhausem Alfreda Ehrhardta:

1. Urkräfte am Werk (Pierwotne siły przy pracy, 1937/39, 15 min.)

2. Korallen – Skulpturen der Meere (Korale – rzeźby mórz, 1964, 12 min.)

3. Dampfende Erde (Parująca ziemia, 1961/62, 10 min.)

O książce:

Antologia gromadzi reprezentatywny wybór artykułów oraz dokumentów poświęconych zagadnieniom filmu i kina oraz scenariuszy powstałych w okresie 1921–1936 w kręgu myśli estetycznej Bauhausu oraz holenderskiej grupy De Stijl. Wypowiadają się tu zarówno autorzy, którzy o filmie i kinie pisali sporadycznie (na przykład neoplastycysta Theo van Doesburg), teoretycy, dla których praktyka filmowa stanowiła istotny punkt odniesienia (László Moholy-Nagy, Hans Richter), jak i twórcy gier świetlnych rozwijanych w ramach awangardowych praktyk „czystego kształtowania” równolegle z eksperymentami filmowymi innych artystów (Kurt Schwerdtfeger, Ludwig Hirschfeld-Mack, Werner Gräff).

Z recenzji dr hab. Agnieszki Rejniak-Majewskiej:

Dla współczesnego odbiorcy zaprezentowane w zbiorze teksty mogą być interesujące na kilku poziomach. Po pierwsze, jako przejaw świadomości filmowej szczególną wagę przywiązującej do strukturalnych możliwości tworzywa filmowego; po drugie, jako śmiałe wizje twórczego wykorzystania techniki, które z czasem dopiero znalazło szersze urzeczywistnienie. Wreszcie, jako ciekawy zapis kształtowania się i krążenia awangardowych idei, pozostających w dialogu ze współczesnością, będących odpowiedzią na nowe koncepcje przestrzeni i czasu, nowe wynalazki techniczne oraz wiedzę o otwartej i zmiennej naturze percepcji.

O filmach Alfreda Ehrhardta:

Dla wykształconego w Bauhausie Alfreda Ehrhardta, ważnego fotografa nowej rzeczowości, film był przede wszystkim sztuką wizualną. Ehrhardt (1901–1984) to jeden z najważniejszych filmowców i fotografów tradycji Bauhausu, mający na swoim koncie ponad 50 filmów i ponad 20 albumów o fotografii. W 1948 roku uznano go za „najważniejszego po wojnie niemieckiego twórcę Kulturfilmów”; dzisiaj mówilibyśmy raczej o starym mistrzu eksperymentalnego filmu dokumentalnego. W swoich filmach czerpał z fotografii awangardowej i filmu absolutnego lat dwudziestych XX wieku, które do dziś stanowią wyzwanie dla nowoczesności.

Andrzej Gwóźdź jest profesorem w Instytucie Nauk o Kulturze Uniwersytetu Śląskiego w Katowicach. Ostatnio opublikował m.in. „Kino na biegunach. Filmy niemieckie i ich historie 1949–1991” (2019) oraz „Powtórkę z Kutza. Tropy – interpretacje – rozmowy” (2019). W serii „Niemcy – Media – Kultura” ukazały się jego monografie „Obok kanonu. Tropami kina niemieckiego” (2011) i „Zaklinanie rzeczywistości. Filmy niemieckie i ich historie 1933–1949” (2018, wyd. 2 – 2020). W latach 2005–2009 prezes Polskiego Towarzystwa Kulturoznawczego; inicjator i wiceprezes Polskiego Towarzystwa Badań nad Filmem i Mediami (od 2015).

Spotkanie jest organizowane we współpracy Centrum im. Willy’ego Brandta UWr oraz Alfred Ehrhardt Stiftung w Berlinie.

Serdecznie zapraszamy na spotkanie zorganizowane przez Akademickie Centrum Badań Ex-centrum Olgi Tokarczuk we współpracy z Zakładem Dydaktyki Literatury IFG, Centrum im. W. Brandta UWr oraz Fundacją Olgi Tokarczuk w ramach cyklu "Ex-centryczne dialogi". Naszym gościem będzie pisarz Radek Rak, laureat Nagrody Literackiej "Nike" 2020. Rozmowa odbędzie się w poniedziałek 29 maja o godz. 17.00 w Instytucie Filologii Germańskiej UWr, w sali 26, a poprowadzi ją dr Joanna Banachowicz.

Zapraszamy!

Centrum im. W. Brandta zaprasza na kolejny wykład w ramach cyklu "Ludzie Pogranicza". Wykład pt. "Lieber Landsmann…” – Wirpszowie i Günter Grass zaprezentuje dr Piotr Przybyła. Spotkanie odbędzie się w środę 24 kwietnia o godz. 17:00 w siedzibie Centrum (ul. Strażnicza 1-3 we Wrocławiu, sala 13). Wstęp wolny.

Dr Piotr Przybyła jest adiunktem w Katedrze Literatury i Kultury Niemiec Centrum Studiów Niemieckich i Europejskich im. Willy'ego Brandta UWr od 2014 roku. Absolwent studiów germanistycznych na Uniwersytecie Opolskim i Freie Universität w Berlinie oraz seminarium doktorskiego w CSNE im. W. Brandta UWr. Brał również udział w międzynarodowym kolegium doktoranckim „Promotionskolleg Ost-West" na Uniwersytecie Ruhry w Bochum. Pracę doktorską pt. „Mit 'Ziem Odzyskanych' a konstrukcja przestrzeni pamięci na przykładzie Góry św. Anny i Ślęży w latach 1945-59" napisał pod kierunkiem prof. M. Zybury i obronił z wyróżnieniem w Instytucie Historycznym UWr. Zainteresowania badawcze dr. Przybyły krążą wokół pamięci kulturowej i politycznej, imagologii, transferu kulturowego i translatoryka (w polsko-niemieckich kontekstach).

Ludzie Pogranicza

Literatura, kultura i polityka stanowiły przez wieki historyczne przestrzenie w polsko-niemieckim dialogu i wciąż stanowią płaszczyzny dokonujących się w nim spotkań, wymiany i tarć. Niemieckie oświecenie zrodziło w swojej narracji o Polsce krytyczne wyobrażenia, które, ewoluując potem mniej lub bardziej, trwale określiły niemiecki wizerunek Polski i Polaków – często konfrontacyjnie nieprzyjazny – aż po obecne czasy w gruncie rzeczy. Na pewno żywe one były jeszcze w minionym stuleciu.

Warunki dla dialogu, zdolnego zamieniać konfrontację w partnerstwo, nastały dopiero po II wojnie światowej. Obfitował on wtedy we wzloty i upadki, nadzieje i zawody, ale przy wszystkich trudnościach i ograniczeniach, wynikających z dwubiegunowego charakteru ówczesnego świata, był przez obydwie strony uparcie kontynuowany. I tak, jak pod koniec lat 80-tych do zmian dojrzewał świat, tak w latach 1989-1991 doszło też do przełomu w relacjach wolnej Polski ze zjednoczonymi, demokratycznymi Niemcami. Negatywnie nacechowane, nieufne sąsiedztwo przerodziło się w przyjazną współpracę, nawet jeśli bywa ona, jak to się dzieje obecnie, wystawiana na ciężką próbę

Poszczególne wykłady z cyklu „Ludzie pogranicza” traktują o wybitnych aktorach polsko-niemieckiego dialogu, „wielkich latarnikach” wzajemnego otwierania się Niemców i Polaków na siebie w tym czasie. Byli i są to ludzie pióra, snujący wizje przyszłości, którzy kształtowanie naszych wzajemnych dobrych relacji traktowali i traktują jako zadanie – żyli i żyją nim w myśl sformułowanego przez Huberta Orłowskiego dla Poznańskiej Biblioteki Niemieckiej motta: „Sąsiedztwo zobowiązuje”.

W ramach cyklu zaplanowano jeszcze wykład:

• 07. 06. 2023: Artur Białachowski – Rozjaśniający współczesność. Wkład Martina Pollacka w budowanie dialogu międzykulturowego.  

Serdecznie zapraszamy!

Willy-Brandt-Zentrum für Deutschland- und Europastudien der Universität Wrocław(weiter WBZ)

Generalkonsulat der Bundesrepublik Deutschland in Breslau (Wrocław)

Konferenz der Botschafterinnen und Botschafter der Republik Polen

laden ein

zur Konferenz 

(Wrocław, 22.-23. Mai 2023)

Deutsch-polnische politische Beziehungen:

- Grundlagen in der Umbruchphase 1989-1991

- aktueller Stand

- Perspektiven

Zwischen 2020 und 2023 führte das WBZ ein Forschungsprojekt durch, das zur Veröffentlichung von fünf Büchern über die polnisch-deutschen Verträge führte, die die Grundlage für die Beziehungen zwischen dem unabhängigen Polen und dem vereinigten Deutschland bildeten (der am 14.11.1990 unterzeichnete Vertrag über die Bestätigung der Grenze, der am 17.06.1991 unterzeichnete "große" Vertrag, die Vereinbarung vom 16.10.1991 über die Leistungen für die Opfer der Naziverbrechen). Das Projekt erinnerte auch an den Normalisierungsvertrag vom 7.12.1970 und den "2+4"-Vertrag (unterzeichnet am 12.09.1990), die nicht nur den Weg zur deutschen Einheit eröffneten, sondern gleichzeitig den Grundstein für eine neue "europäische Architektur" legten. 

W pierwszej części konferencji koordynatorzy projektu - profesor Krzysztof Ruchniewicz i profesor Jan Barcz  omówią jego strukturę, wyniki i znaczenie. 

Im ersten Teil der Konferenz werden die Projektkoordinatoren Professor Krzysztof Ruchniewicz und Professor Jan Barcz die Struktur, die Ergebnisse und die Bedeutung des Projekts erläutern. 

Die Erinnerung an die Bedeutung der genannten Verträge ist umso wichtiger, als die Missachtung der damals festgelegten Voraussetzungen der Hauptgrund für den Zusammenbruch der polnisch-deutschen politischen Beziehungen in den letzten Jahren war. Diese Beziehungen sind derzeit schlecht, was vor dem Hintergrund der Herausforderungen der Reform der Europäischen Union und insbesondere des durch die russische Aggression verursachten Krieges in der Ukraine, der ein kohärentes und effizientes Handeln der EU und der NATO, in denen Polen und Deutschland wichtige Mitglieder sind, erfordert, besonders negativ ist. 

Der aktuelle Stand der politischen deutsch-polnischen Beziehungen und die Perspektiven für die Wiederherstellung dieser Beziehungen (insbesondere im Zusammenhang mit den Parlamentswahlen in Polen in diesem Herbst) auf ein Niveau, das der Herausforderung einer "deutsch-polnischen Werte- und Interessengemeinschaft" entspricht, stehen im Mittelpunkt des zweiten Teils der Konferenz - des "Botschafter-Panels". An der Konferenz werden die ehemaligen polnischen Botschafter in Deutschland (Jerzy Kranz und Marek Prawda), der ehemalige deutsche Botschafter in Polen (Arndt Freytag von Loringhoven) und der ehemalige Außenminister der demokratischen DDR teilnehmen(Markus Meckel).

Die Konferenz wird mit einer von Studenten organisierten Podiumsdiskussion abgeschlossen. Ziel ist es, junge Menschen zu Wort kommen zu lassen und ihre Meinung zu den polnisch-deutschen Beziehungen und deren Perspektiven zu erfahren. Schließlich sind sie es, die bald in zunehmendem Maße deren Art und Umfang bestimmen werden.

Programm der Konferenz

22. Mai (Montag)

15.30 Uhr

Begrüßung

Neue Grundlagen für die deutsch-polnischen Beziehungen. Ein Blick nach Jahren

• Präsentation und Zusammenfassung des Projekts (Prof. Prof. Krzysztof Ruchniewicz und Jan Barcz )
• Kommentare: Prof. Prof. Jerzy Kranz, Witold. M. Góralski, Dariusz Wojtaszyn 

15 Minuten Pause

18.00-20.00 Uhr

Deutsch-polnische politische Beziehungen: aktueller Stand und Perspektiven

(Panel der Botschafter)

• von polnischer Seite: Jerzy Kranz und Marek Prawda
• von deutscher Seite: Markus Meckel und Arndt Freytag von Loringhoven

Moderation der Diskussion: Botschafter a.D. Piotr Ogrodziński (Vorsitzender des Vorstandes der Vereinigung der Botschafterkonferenz der Republik Polen)

23. Mai (Dienstag)

9.00-10.30 Uhr

Polnisch-Deutsche Beziehungen. Verschiedene Szenarien 

(Panel der Studierenden)

—

Publikacje / Publikationen:

• Akt symboliczny. Świadczenia z Niemiec dla ofiar zbrodni nazistowskich w Polsce. Formuła "pragmatyczna" w świetle porozumień z lat 1991 i 2000, pod red. Jana Barcza i Krzysztofa Ruchniewicza, Wrocław-Warszawa 2023, https://elipsa.pl/pl/p/Akt-symboliczny-Swiadczenia-z-Niemiec-dla-ofiar-zbrodni-nazistowskich-w-Polsce.-Formula-pragmatyczna-w-swietle-porozumien-z-lat-1991-i-2000-redaktorzy-Jan-Barcz%2C-Krzysztof-Ruchniewicz/1357 (ostatni dostęp: 8.05.2023)
• Ein historischer Akt. 30 Jahre Vertrag über Vertrag über die Bestätigung der deutsch-polnischen Grenze an Oder und Lausitzer Neiße, hrsg. von Jan Barcz und Krzysztof Ruchniewicz, Wroclaw-Warszawa: Dom Wydawniczy ELIPSA, 2022, https://elipsa.pl/pl/p/Ein-Historischer-Akt-30-Jahre-Vertrag-uber-die-Bestatigung-der-deutsch-polnischen-Grenze-an-Oder-und-Lausitzer-NeiBe-Hrsg.-von-Jan-Barcz%2C-Krzysztof-Ruchniewicz-/1294 (ostatni dostęp: 8.05.2023)
• Akt symboliczny. Świadczenia z Niemiec dla ofiar zbrodni nazistowskich w Polsce. Formuła „pragmatyczna” w świetle porozumień z lat 1991 i 2000. Wybór dokumentów, wstęp, wybór i opracowanie Jan Barcz i Krzysztof Ruchniewicz, z komentarzami Jana Barcza, Witolda M. Góralskiego i Jerzego Kranza, Wrocław: Wydawnictwo Centrum Studiów Niemieckich i Europejskich im. Willy’ego Brandta Uniwersytetu Wrocławskiego, 2022, (Przełom w stosunkach polsko-niemieckich 1989-1991 w świetle polskich dokumentów politycznych, t. IV), https://www.repozytorium.uni.wroc.pl/dlibra/publication/145080?fbclid=IwAR0Z16geJRVjYJvLfCA6vx6YUnykI8md8NA3lWAsNob8rCEC4c4BKmsglnU#info (ostatni dostęp: 8.05.2023)
• Jan Barcz, Sprawy polskie podczas Konferencji „2 + 4”. Potwierdzenie granicy polsko-niemieckiej i odszkodowania od Niemiec (Studium z historii dyplomacji i prawa międzynarodowego), Warszawa 2021, https://repozytorium.kozminski.edu.pl/system/files/Sprawy%20polskie_END_0.pdf (ostatni dostęp: 8.05.2023)
• Akt der guten Nachbarschaft : 30 Jahre Vertrag über gute Nachbarschaft und freundschaftliche Zusammenarbeit zwischen Polen und Deutschland, hrsg. von Krzysztof Ruchniewicz und Jan Barcz, Wrocław-Warszawa: Dom Wydawniczy ELIPSA, 2021, https://www.repozytorium.uni.wroc.pl/dlibra/publication/139145/edition/128467 (8.05.2023)
• Akt dobrosąsiedzki. 30 lat Traktatu polsko-niemieckiego o dobrym sąsiedztwie i przyjaznej współpracy, pod red. Jana Barcza i Krzysztofa Ruchniewicza, Wrocław – Warszawa: Dom Wydawniczy ELIPSA, 2021, https://www.repozytorium.uni.wroc.pl/dlibra/publication/138465/edition/127823 (ostatni dostęp: 8.05.2023)
• Akt normalizacyjny. 50 lat Układu o podstawach normalizacji stosunków PRL-RFN z 7 grudnia 1970 roku, pod red. Jana Barcza i Krzysztofa Ruchniewicza, Wrocław-Warszawa: Dom Wydawniczy ELIPSA, 2021, https://www.repozytorium.uni.wroc.pl/dlibra/publication/138967/edition/128304 (ostatni dostęp: 8.05.2023)
• Akt historyczny. 30 lat Traktatu o potwierdzeniu granicy polsko-niemieckiej na Odrze i Nysie Łużyckiej, pod red. Jana Barcza i Krzysztofa Ruchniewicza, Wrocław-Warszawa: Dom Wydawniczy ELIPSA, 2021, https://www.repozytorium.uni.wroc.pl/dlibra/publication/135546/edition/124957 (ostatni dostęp: 8.05.2023)
• Jan Barcz, Jerzy Kranz, Reparacje od Niemiec po drugiej wojnie światowej w świetle prawa międzynarodowego. Aspekty prawa i praktyki, Warszawa 2019, https://elipsa.pl/pl/p/Reparacje-od-Niemiec-po-drugiej-wojnie-swiatowej-w-swietle-prawa-miedzynarodowego.-Aspekty-prawa-i-praktyki-Jan-Barcz%2C-Jerzy-Kranz/1078 (ostatni dostęp: 8.05.2023)